درد پا (استخوان، عضلات و رگ پا) علت و درمان آن با فیزیوتراپی

درد پا به مجموعه‌ی دردهایی اطلاق می‌شود که در ناحیه‌ی بین پاشنه‌ی پا و لگن خاصره اتفاق می‌افتد. بسیاری از دلایل پادرد روشن و آشکار است، مثل آسیب ناشی از تصادف. درد پا می‌تواند دلایل کمتر آشکاری نظیر بیماری عروق محیطی هم داشته باشد. ورزش‌های پی‌در‌پی و بیش از حد، مخصوصاً در قالب دویدن می‌تواند منجر به آسیب و نهایتاً پادرد شود؛ مانند درد ساق پا و شکستگی تنشی (ناکامل) استخوان. دلیل زمینه‌ای پزشکی پادرد ممکن است منشأ عصبی، اسکلتی-عضلانی یا مشکلات عروقی باشد. برخی از اشکال پادرد با کمک و مراقبت خود شخص برطرف می‌شود.

علل درد پا

---

علل پادرد ناشی از تروما (ضرب‌دیدگی)

• آسیب‌ها. علل آشکار دردپا آسیب‌ها هستند که شخص ممکن است در طول مسابقات ورزشی و یا به سبب تصادف – آسیبی که پزشکان به آن تروما می‌گویند، متحمل شود. به دلیل آشکار بودن دلایل تروما درمان متناسب با آن به کار می‌رود.
• کار کشیدن بیش از حد از عضله. ورزش نیز می‌تواند طوری آسیب بزند که کمتر بتوان به‌صورت آنی اثر آن را دید. دو استقامت بیشترین آمار صدمات پا را به‌لحاظ تعداد و گوناگونی (دردهای استخوانی، عضلانی-تاندونی و مشکلات عروقی پا ) از آن خود کرده است. علل اصلی پادرد ناشی از آسیب‌های ورزشی شامل:

• درد ساق پا که سبب درد شدید عضلات و گاهی درد استخوان در آن ناحیه می‌شود.
• شکستگی تنشی استخوان نتیجه‌ی آسیب مکرر به بافت در طول مدت ورزش است ولی در اکثر موارد به‌خاطر تغییر در شدت نیروی وارد شده به پا این اتفاق می‌افتد.
• التهاب تاندون ماهیچه‌ی پاپلیتیس (ماهیچه‌ی پشت مفصل زانو) سبب دردپا هنگام دویدن در سراشیبی می‌شود و به‌علت التهاب در تاندون پاپلیتیس که در استحکام زانو اهمیت دارد ایجاد می‌شود.
• کشیدگی عضلات همسترینگ (پشت ران) هنوز هم از آسیب‌هایی است که به‌سبب کار کشیدن بیش از حد از عضله اغلب در هنگام دویدن اتفاق می‌افتد. این کشیدگی که به‌دلیل پارگی جزئی رخ می‌دهد موجب درد شدید ناحیه‌ی پشت عضلات ران می‌شود.

دلایل پزشکی پادرد

سه حوزه‌ی بزرگ، دلایل پزشکی دردپا را شامل می‌شود:

دلایل عصب شناختی (عصبی) که خود شامل:

• نوروپاتی (آسیب به عصب) ممکن است درد از التهاب اعصاب محیطی باشد و مربوط به نخاع نباشد. به این نوع بیماری نوروپاتی محیطی گفته می‌شود. این حالت می‌تواند ناشی از فشار مستقیم روی عصب و یا بیماری پزشکی باشد.
• درد پایین کمر ناشی از سیاتیک (التهاب عصب سیاتیک) این درد ممکن است به لگن و باسن منتشر شود و تا پشت پا تیر بکشد. توزیع درد بستگی به این دارد که کدام ریشه‌ی عصبی درگیر است؛ درنتیجه درد ممکن است در کف پا، ساق پا یا کشاله‌ی ران احساس شود. درد سیاتیک ممکن است به‌دلیل تغییرات مختلف در کمر از جمله آرتروز، فتق دیسک کمر، گرفتگی عضله یا آسیب و جراحت ایجاد شود.

دلایل اسکلتی –عضلانی شامل:

• آرتروز مفصلی در آرتروز لگن و ران، آرتروز زانو و یا آرتروز مچ پا ممکن است در مفاصل درگیر درد احساس شود.
• آرتروز روماتوئید که شامل دوره‌های عود شونده‌ی التهاب مفاصل و درد است.
• نقرس درصورتی‌که کریستال‌های اسیداوریک درون مفاصل شروع به ته‌نشین شدن کنند، می‌تواند سبب التهاب مفاصل شود.
• کشیدگی عضله، تاندون یا رباط – مثلاً به دلیل آسیب‌های ورزشی.
• گرفتگی عضلات، که سبب ایجاد درد خاصی می‌شود.احتمال گرفتگی عضلات پا (ساق و مچ پا تا پایین) مخصوصاً در شب بیشتر است.
• شکستگی تنشی استخوان

 

علل عروقی (مربوط به رگ‌های خون رسان) شامل:

• بیماری‌ شریان محیطی (PAD). درد در یک یا هر دو پا ممکن است به‌علت بیماری شریان محیطی باشد که در این حالت خون رسانی به پا به‌دلیل باریک شدن عروق کاهش می‌یابد.
• وجود لخته خون در رگ پا می‌تواند کاملاً مانع خون رسانی شده و از رسیدن خون اکسیژن‌دار به بافت جلوگیری کند. این عامل می‌تواند سبب شروع درد شدید شود. علاوه بر درد، ممکن است پا سرد و بی‌رنگ نیز بشود.

بیماری‌های مزمن مانند دیابت، سرطان و کمبود ویتامین‌ها (مثل کمبود ویتامین12B که سبب کم خونی کشنده می‌شود) نیز ممکن است موجب درد عصبی شود که اغلب هر دو پا را درگیر می‌کند.

نشانه‌ها و علائم پا درد 

---

بسته به علت درد، علائم دیگر شامل:

• ضعف
• بی‌حسی
• گزگز کردن
• گرفتگی عضلات
• درد
• احساس سوزش و مورمور داشتن به همراه درد پا

تشخیص پا درد 

---

آسیب‌های ویژه مانند آسیب‌های ورزشی را می‌توان توسط آزمایش‌هایی نظیر تصویربرداری سونوگرافی، اشعه‌ی ایکس، سی‌تی اسکن، ام‌آرآی و اسکن استخوان بیشتر مورد بررسی قرار داد.

در موارد کرخت شدن – درد پا به‌علت بیماری شریانی محیطی- فرآیند تشخیص شامل:

• شاخص فشار خون مچ پا و بازو – اندازه‌گیری فشار خون در بازو و مچ پا در زمان استراحت و پس از پیاده‌روی.
• تصویر برداری سونوگرافی – کم و کیف گردش خون در پا را اسکن می‌کند.
• سی‌تی اسکن/ام‌آرآی – پس از تزریق ماده‌ی رنگی به جریان خون برای نشان دادن سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها اسکن انجام می‌شود.
• آنژیوگرافی – در آنژیوگرافی نیز ماده‌ی رنگی تزریق می‌شود و هنگامی‌که وارد سیستم گردش خون سرخرگی- سیاهرگی می‌شود به تنگی و انسداد رگ‌ها توجه می‌شود.

 

درمان پا درد 

---

استراحت 

افرادی که پادرد دارند می‌بایست مدت کوتاهی استراحت کنند (معمولاً کمتر از 24 ساعت) و پس از آن فعالیت قابل تحملی داشته باشند. درصورتی‌که بیماران استراحت کوتاهی داشته باشند سریع‌تر به فعالیت‌های نرمال خود بازمی‌گردند.

کمپرس سرد 

هنگامی‌که پادردپس از فعالیت‌های فیزیکی شدید اتفاق بیفتد، می‌توانید به‌آسانی از کمپرس سرد استفاده کنید. کمپرس سرد با بی‌حس کردن ناحیه‌ی درگیر و کنترل ورم و التهاب به کاهش درد کمک می‌کند.

دارو 

برای کنترل درد پا می‌توان از استامینوفن (تیلنول) و ایبوپروفن (ادویل) استفاده کرد. از داروهای ضد التهاب مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و مهار کننده‌های انتخابی کاکس 2) یا استروئیدهای خوراکی نیز می‌توان برای کمک به تسکین التهاب پا استفاده کرد.

باندهای کشی 

از باندهای کشی برای درد کشاله‌ی ران پا می‌توان استفاده کرد و از زانو تا مفصل ران را با آن تحت کشش قرار داد. هنگامی‌که درد زیادی دارید تفکر درباره‌ی بازیابی مجدد توانایی‌ها و ورزش کردن می‌تواند برایتان کمی تولید اضطراب کند. می‌توان برای شما از تکنیک‌های انفعالی تسکین دهنده‌ی درد (شیوه‌های درمانی) که در زیر آمده استفاده کرد:

• تحریک الکتریکی (TENS)
• اولتراسوند
• ماساژ درمانی
• درمان دستی یا کایروپراکتیک

کایروپراکتیک (درمان دستی) 

درمان دستی کایروپراکتیک برای پادرد و سیاتیک با پیدا کردن محل عصب درگیر انجام می‌شود و می‌توان فشار روی عصب را تسکین داد و به بدن اجازه داد تا خود را به‌طور طبیعی ترمیم کند.

ماساژ درمانی

ماساژ دادن موجب بهبود سریع‌تر ماهیچه‌ی آسیب دیده‌ای می‌شود که سبب درد پا شده است. ماساژ درمانی سیگنال‌های التهابی را پس از تحریک ورزشی عضله‌ی آسیب دیده کم می‌کند. علاوه‌براین، ماساژ دادن گردش خون را بهبود می‌بخشد و به تسکین درد و گرفتگی عضله‌ی پا کمک می‌کند.

تحریک الکتریکی (TENS) 

تحریک الکتریکی (TENS) با مسدود کردن پیغام درد، تحریک ترشح آندورفین (=کشنده‌های طبیعی درد) و بهبود گردش خون (درنتیجه‌ی گرفتن و ول کردن عضله) به کاهش درد پا کمک می‌کند.

اولتراسوند درمانی 

در اولتراسوند درمانی امواج صوتی که از راه پوست پا منتقل می‌شوند سبب ارتعاش بافت‌های محل مورد نظر می‌شود. این ارتعاشات می‌تواند باعث گرم شدن عمیق محل شود هرچند بیمار این گرما را حس نخواهد کرد. در شرایطی که حرارت دیدن برای بیمار مناسب نیست – مانند آسیبی که به‌تازگی با التهاب شدید در پا ایجاد شده است – می‌توان از اولتراسوند ضربان‌دار به‌جای نوع متناوب آن استفاده کرد. امواج اولتراسوند همچنین سبب ریلکس شدن بافت و افزایش جریان خون موضعی و خلاصی از بافت اسکار می‌شود. بنابراین می‌توان از آن برای کاهش تورم و التهاب مزمن پا کمک گرفت.

درمان تریگرپوینت یا نقاط ماشه‌ای (نقاط دردناک عضلانی) 

تکنیک آزادسازی میوفاشیال (بافت همبندی-عضلانی) برای عضلات همسترینگ و درمان نقاط ماشه‌ای اغلب با هم انجام می‌شوند. درمان دستی نقاط ماشه‌ای می‌تواند از میزان درد، کشیدگی و کوتاه شدن عضله بکاهد.

درمان با امواج شوکی

درمان درد پا و همسترینگ اغلب شامل درمان تاندونی، آزادسازی میوفاشیال و درمان تریگرپوینت است که در همه‌ی آنها از امواج شوکی رادیویی استفاده می‌شود. روش درمان با امواج شوکی می‌تواند با فشار کششی تولید شده توسط بازتاب امواج شوکی در محدوده‌ی انتشار فشار، موجب نابودی بافت اسکار شده و بر تاندون‌های همسترینگ تأثیر بگذارد. این روش می‌تواند با کاهش تمرکز روی مواد محرک عصبی -عروقی و ریلکس کردن عضلات محل اتصال تاندون به استخوان سبب تسریع بهبودی و تسکین درد پا شود.

لیزر درمانی سرد 

لیزر درمانی سرد یا درمان با لیزر کم توان (LLLT) نوعی روش درمانی است که از طول موج مخصوصی از نور برای تأثیر بر بافت استفاده می‌شود و به تسریع روند بهبود کمک می‌کند. این روش را می‌توان برای بیمارانی که از طیف وسیعی از بیماری‌های مزمن و حاد رنج می‌برند به‌کار برد و به این وسیله در کاهش درد، تورم و گرفتگی و نیز افزایش کارکرد عضلات به آنها کمک کرد.

ورزش برای تسکین درد زانو

• خوابیدن به حالت کبوتر