Hits: 0
در زانو، بخش‌هایی از بافت غضروفی وجود دارند که مانند ضد شوک در مفصل عمل می‌کنند، این بخش‌ها، مینیسک نامیده می‌شوند. بخش‌های غضروفی نیز وجود دارند که انتهای استخوان‌های بلند در مفصل زانو را پوشش می‌دهند، این‌ها غضروف‌های مفصلی نامیده می‌شوند. هر دو این بخش‌های غضروفی ممکن است آسیب دیده و موجب مشکلات عمده‌ای برای بیماران گردند. مینیسک پاره شده، پارگی غضروف نیم دایره در مفصل زانو است که موجب زانو درد در درون زانو می‌شود. این بخش، معمولا بدلیل تماس مستقیم در ورزش‌های تماسی یا پیچیدن مفصل، آسیب می‌بیند ولی ممکن است در ورزشکاران مسن‌تر، این آسیب از طریق فرسایش تدریجی نیز بوجود آید. نوع درمان، به شدت آسیب بستگی دارد و با استفاده از کمک‌های فیزیوتراپی، قابل درمان است.
در کلینیک فیزیوتراپی پیشرفته دکتر سعادتی، متخصصین ما معتقدند: “اگر عضلات پای خود را تقویت کنید، فشار وارده به استخوان‌هایتان، با بهبود قوای عضلات، کاهش می‌یابد و زانوی شما از لحاظ دینامیکی، به ثبات بیشتری می‌رسد.” بنابراین، متخصصین ما از درمان‌های فیزیوتراپی مانند ماساژتراپی، کایروپرکتیک، استئوپاتی، درمان دستی، الکتروتراپی، اولتراسوندتراپی و درمان ورزشی برای درمان پارگی مینیسک، با اهداف زیر استفاده می‌کنند:
- کاهش درد و التهاب
- طبیعی نمودن محدوده حرکتی مفصل
- تقویت زانو: بویژه عضلات چهارسر و عضلات پشت ران
- تقویت اندام‌های تحتانی: عضلات ساق پا، لگن و مفصل ران
- بهبود تراز کشکک ران (کشکک زانو)
- طبیعی نمودن طول عضلات: بهبود احساس و ایجاد تعادل در روش و عملکرد بعنوان مثال برای راه رفتن، دویدن، نشستن و برخاستن، پریدن و …
- به حداقل رساندن احتمال آسیب مجدد
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان‌های فیزیوتراپی مناسب زانو خود و آگاهی از علت و شدت پارگی مینیسک زانوی خود، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های 02126722003 و 02126722004 تماس حاصل فرمایید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی قوز پشت اینجا کلیک کنید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی افتادگی شانه اینجا کلیک کنید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۳ و ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۴ تماس حاصل فرمایید.
علائم و نشانه‌های پارگی مینیسک زانو
علائم آسیب به مینیسک به نوع و موقعیت پارگی مینیسک بستگی دارد:
- درد زانو: این درد اغلب در زمان صاف کردن پا، شدیدتر است.
- صدای تق در زانو: اگر قسمتی از مینیسک پاره شده بین استخوان‌های درشت نی ساق و ران پا گیر کند، صدایی به گوش می‌رسد.
- تورم زانو
- قفل شدن زانو: مینیسک پاره شده زانو به قدری بزرگ است که با گیر افتادن بین استخوان ران و ساق، مانع از حرکت زانو می‌شود.
- کمتر شدن محدوده حرکتی زانو: این بدان معنی است که بیمار نمی‌تواند زانوی خود را کاملا خم و راست کند، بویژه در مقایسه با زانوی دیگر.
علل و عوامل پارگی مینیسک زانو
دو دلیل شایع پارگی مینیسک، به شرح زیر می‌باشند:
- جراحات (اغلب در بیماران جوان و ورزشکاران دیده می‌شود). این جراحات ممکن است ناگهان در حال ورزش، در جایی که بازیکنان، همزمان زانوی خود را خم کرده و می‌پیچانند، اتفاق افتد. تماس مستقیم نیز معمولا عامل این مشکل است.
- فرآیندهای فرسایشی (دژنراتیو) (در بیماران مسن تر دیده می‌شود). با افزایش سن، بدلیل فرآیندهای فرسایشی، غضروف، ضعیف شده و به مرور زمان، نازک می‌شود و کاری ساده مانند بلند شدن از روی صندلی یا پیچیدن ناخودآگاه زانو می‌تواند برای پارگی مینیسک کافی باشد.
عوامل خطرزا
- سن: خطر پارگی مینیسک با افزایش سن، بیشتر می‌شود زیرا غضروف، آرام آرام فرسوده شده و جریان خون و حالت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد.
- افزایش وزن: افزایش وزن بدن نیز فشار بیشتری بر مینیسک وارد می‌کند.
عوارض پارگی مینیسک زانو
- پارگی رباط‌های صلیبی (ACL, PCL): بدلیل اینکه برخی رشته‌های غضروف، با رشته‌های رباط‌های اطراف زانو به یکدیگر متصل هستند، آسیب به مینیسک ممکن است به پارگی رباط‌های صلیبی و جانبی (ACL, PCL)، بسته به مکانیسم آسیب وارده، مرتبط باشند.
- آرتروز زانو: پارگی مینیسک می‌تواند به عدم تعادل زانو، ناتوانی در حرکت طبیعی یا درد مداوم زانو منجر شود. احتمال بیشتری دارد که آرتروز زانو در زانوی آسیب دیده ایجاد شود.
طبقه بندی پارگی مینیسک
مینیسک، به طرق گوناگونی پاره می‌شود. آسیبهای مختلف به مینیسک را می‌توان بر اساس ظاهر، محل، شکل، وسعت و منشاء پارگی، طبقه‌بندی نمود. پارگی‌های رایج، از این قرار هستند:
- پارگی عمودی
- پارگی طولی
- پارگی شعاعی
- پارگی دسته ای
- پارگی افقی
- پارگی منقار طوطی
- پارگی فرسایشی
تشخیص پارگی مینیسک زانو
پس از اینکه درباره علائم خود صحبت کردید، پزشک زانوی شما را معاینه کرده و محدوده حرکتی شما را آزمایش می‌کند. پزشک، دقیقا محلی که مینیسک در امتداد مفصل قرار دارد را بررسی می‌کند.
- آزمایش مک موری: پزشک، احتمالا آزمایش مک موری (McMurray) را برای جستجوی پارگی مینیسک انجام می‌دهد. این آزمایش، بررسی خم کرن، سپس صاف کردن و چرخاندن زانو است. در حین این آزمایش ممکن است صدای خفیفی بشنوید که می‌تواند نشاندهنده پارگی مینیسک باشد.
آزمایش‌های تصویربرداری نیز ممکن است برای تایید پارگی مینیسک انجام شوند. این آزمایشات، شامل موارد زیر هستند:
- رادیولوژی زانو
- ام آر آی
- سونوگرافی
درمان پارگی مینسک زانو
RICE (استراحت، یخ گذاری، فشردن، بالا گذاشتن زانو)
ابتدا، باید آسیب زانوی خود را با روش‌های محافظه کارانه از قبیل استراحت، یخ گذاری، کمپرس، و بالا قرار دادن، درمان کنید:
- استراحت (Rest): زانوی خود را استراحت داده و برای اجتناب از وارد کردن وزن بر روی زانو، از عصا استفاده کنید. از هرگونه فعالیتی که درد زانو را شدت می‌بخشد، پرهیز نمایید.
- یخ گذاری (Ice): هر سه تا چهار ساعت یکبار، و هربار به مدت 30 دقیقه، روی زانوی خود یخ قرار دهید.
- کمپرس (Compress): زانوی خود را فشار دهید یا با پانسمان کشی برای کاهش التهاب، ببندید.
- بالا گذاشتن زانو (Elevate): زانویتان را برای کاهش تورم بالا نگه دارید.
دارو‌درمانی
می‌توانید از داروهای خوراکی مانند ایبوپروفن، آسپیرین یا هرگونه ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) برای کاهش درد و تورم اطراف زانو استفاده کنید.
زانوبند
مفصل زانو را با پوشیدن زانوبند ثابت، دارای فنرهای ارتجاعی در دو طرف برای حفاظت بیشتر، محافظت کنید. برای آسیبهای جدی‌تر از زانوبندهای فلزی لولادار با تکیه گاه‌هایی از جنس فلز سخت که با لولایی به یکدیگر متصل شده‌اند، به حفاظت از مفصل شما در حرکت‌های رو به خارج یا به طرفین، کمک می‌کند. تحت فشار قرار دادن، به کاهش تورم نیز کمک می‌کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند برای تقویت عضلات در‌بر‌گیرنده زانو، بکار گرفته شود. این کار به کاهش درد و افزایش تحرک و تعادل زانو، کمک می‌کند. متخصصین ما از روش‌های زیر، نیز برای کاهش تورم و سفتی اطراف زانو، بهره می‌جویند:
- کایروپراکتیک
- استئوپاتی
- درمان دستی
- ماساژ درمانی
- الکتروتراپی (TENS)
- اولتراسوندتراپی
- لیزر تراپی
- مگنت تراپی
- ورزش درمانی
کایروپراکتیک
ایجاد تعادل با کایروپرکتیک، مشکلات عدم تعادل در زانو را کاهش داده و وضعیت بدنی و راه رفتن طبیعی‌تری را برای بیمار به ارمغان می‌آورد. این تعادل بهبود یافته می‌تواند زانو درد را نیز به مقدار زیاد و آنی، کاهش دهد. عدم تعادل زانو، در هنگام راه رفتن یا دویدن بیمار، موجب فشار غیرطبیعی بر فضای مفصل زانو شده و ممکن است به درد زانو یا آسیب به بافت نرم ( از جمله پارگی یا آسیب مینیسک داخلی) بینجامد.
استئوپاتی
درمان استئوپاتی وسعت آسیب به مینیسک را از طریق مشاهده و لمس (حس کردن آسیبهای بافتی) را تعیین می‌کند. تسکین درد زانو با استفاده از روش‌های مختلف عصبی-عضلانی امکان‌پذیر است. در استئوپاتی کمتر از دستگاه‌ها استفاده می‌شود و از روش‌های طبیعی درمان دستی عضلات و آزاد کردن نقطه درگیری عصب (تریگر پوینت تراپی) برای کمک به التیام مینیسک زانو استفاده می‌گردد. این کار، همراه با کشش‌های خاص و اصلاح رفتار، موجب بهبود آسیب‌ها شده و از آسیبهای بیشتر جلوگیری می‌شود.
درمان دستی
درمان دستی و ماساژدرمانی راهی بسیار خوب برای از بین بردن مستقیم یا غیر مستقیم فشار روی مینیسک است. این کار، می‌تواند بافت‌های نرم متعددی در بالا، پایین یا تماس مستقیم با مینیسک را محدود کند. متخصصین ما، بر روی مقاصل زانو، لگن و مچ پا، و نیز ستون فقرات، در صورت لزوم برای عملکرد کل پا، کار می‌کنند.
الکتروتراپی
ابزارهای الکتروتراپی مانند اولتراسوند یا تحریک الکتریکی عصبی (TENS)، نیز می‌توانند به جلوگیری از آتروفی عضله پای آسیب دیده کمک کنند و این کار را بدون ایجاد فشار اضافی بر روی مینیسک انجام می‌دهند.
طب سوزنی
طب سوزنی یک سیستم ایجاد تعادل انرژی در بدن است که از مسیرهایی با عنوان نصف‌النهار طب سوزنی می‌گذرد. عدم تعادل انرژی چندین مرتبه پیش از اینکه بیماران علائمی مانند درد زانو یا تورم زانو یا دیگر علائم پارگی مینیسک را داشته باشد، اتفاق می‌افتد.
پی آر پی برای درمان پارگی مینیسک زانو
اگر درمان محافظه کارانه موثر واقع نشد، PRP می‌تواند یک درمان مؤثر در بهبود پارگی مینیسک باشد. در این روش، مقدار کمی خون از بیمار گرفته می‌شود (درست مانند هر آزمایش آزمایشگاهی دیگر) و در سانتریفیوژ می‌چرخد. پلاسمای جدا شده غنی از پلاکت‌ها و فاکتورهای رشد تحت هدایت سونوگرافی در زمان مناسب به مفصل زانو تزریق می‌شود. اطمینان حاصل کنید که این روش همیشه تحت هدایت سونوگرافی انجام می‌شود. حتی اگر دسترسی به مفصل زانو آسان باشد، تنها چند میلی‌متر اشتباه کافی است تا در جای اشتباه قرار بگیرید.
تمرینات ورزشی برای ترمیم آسیب به مینیسک
پس از مرحله حاد اولیه، تمرینات حرکتی و تمرینات عضله چهار سر ایزومتریک، به تسریع دوران بازتوانی و جلوگیری از آسیب مجدد کمک می‌کند. تحرک یا محدوده‌ای از تمرینات حرکتی را می‌توان در مراحل اولیه برنامه بازتوانی برای آسیب مینیسک غضروف داخلی به کار گرفت:
- تمرینات کششی خمشی: این تمرینات را می‌توان بصورت نشسته یا ایستاده انجام داد. به سادگی، زانو را تا جایی که درد و محدوده حرکتی اجازه می‌دهد، خم و راست کنید.
- لغزاندن پاشنه پا: دراز کشیده به پشت، یک زانو را به سمت بالا خم کنید و در همان حالت، پا را روی زمین بلغزانید. تا حد امکان، پاشنه پا را به سمت لگن، روی زمین بکشید.
راه های پیشگیری از پارگی مینیسک زانو
درمان صحیح صدمات مینیسک بسیار مهم است، اما در وهله اول جلوگیری از صدمات و یا جلوگیری از آسیب مجدد باید در اولویت شما باشد. برای سالم نگه داشتن زانوها و مینیسک و جلوگیری از آسیب بیشتر می‌توانید چندین کار انجام دهید.
قوی و انعطاف‌پذیر نگه داشتن زانو
برای تثبیت مفصل زانو و افزایش دامنه حرکتی، استحکام و انعطاف‌پذیری چهار سر ران، همسترینگ، عضلات ساق پا و فلکسورهای لگن را افزایش دهید. تمرینات تقویتی و کششی به شما کمک می‌کند زانوی خود را محکم و نرم نگه دارید تا خطر آسیب‌دیدگی را کاهش دهید. علاوه بر این، تمرینات متعادل‌کننده به شما کمک می‌کند تا موقعیت یا “احساس مفاصل” خود را بازیابی کنید. یک برنامه ورزشی منظم که بر روی تناسب اندام بدن تمرکز دارد و شامل فعالیت‌های هوازی با تماس کم مانند پیاده‌روی، شنا یا دوچرخه‌سواری نیز می‌شود، زانوی شما را تقویت کرده و به طور کلی سلامت شما را حفظ خواهد کرد.
همیشه برای جلوگیری از پارگی مینیسک خود را گرم کنید
در هنگام ورزش وقتی قلب، ماهیچه‌ها و مفاصل شما به آرامی گرم می‌شوند، بدن شما در هنگام ورزش کمتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد. برای محافظت از زانوها، قبل و بعد از ورزش کردن، ماهیچه‌های پای خود را گرم و سرد کنید و فرم و روش‌های مناسب برای فعالیت خود را بیاموزید.
استفاده از تجهیزات مناسب
روی کفش‌هایی سرمایه گذاری کنید که کاملا اندازه شما باشد و برای فعالیت‌ها یا ورزش‌های شما مناسب باشد. گذاشتن لایه در کفش به ثابت نگه داشتن زانوها در طول فعالیت و کاهش برخی از ضربه‌ها کمک خواهد کرد. اگر زانوی شما ضعیف یا ناپایدار باشد، بریس یا بند زانو می‌تواند پشتیبانی بیشتری را ارائه دهد. اگر روی زمین زانو می‌زنید، پوشیدن پد زانو به محافظت از مفصل شما در برابر آسیب کمک خواهد کرد.
از فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شود جلوگیری کنید
اگر در طول هر فعالیت زانوی شما دچار درد می‌شود، فعالیت خود را متوقف کنید و به دکتر فیزیوتراپی مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص دهد. به بدن خود گوش دهید و هرگونه فعالیت یا حرکاتی را که باعث درد و سوزش زانو می‌شود (پیچاندن، چمباتمه زدن، زانو زد ، پریدن، بلند کردن اجسام سنگین، کوهنوردی و دویدن، راه رفتن در زمین‌های ناهموار) کاهش دهید، اصلاح کنید و یا از انجام آن خودداری کنید. اگر شما مجبور هستید این حرکات را در محل کار یا هنگام بازی انجام دهید و نمی‌توانید از آن‌ها اجتناب کنید، حتماً استراحت کنید و زانوهای خود را استراحت دهید تا از خستگی جلوگیری کنید.
از فعالیت‌های شدید و سریع پرهیز کنید
به دنبال آسیب‌دیدگی زانو، به بدن خود فرصتی دهید تا استقامت خود را تقویت کند. شدت تمرینات را به تدریج افزایش دهید و هنگامی که شدت و فشار زیاد است به آرامی کار کنید. بعد از ورزش به بدن خود زمان کافی بدهید تا بتواند هرگونه آسیب بافت نرم را ترمیم کند. در مواردی که آسیب یا تورم ایجاد شده است، در اسرع وقت از یک کمپرس سرد یا یک بسته یخ استفاده کنید.
سوالات متداول
چه کسی برای جراحی آسیب‌دیدگی مینیسک کاندید مناسبی است؟
درمان جراحی برای پارگی مینیسک ممکن است در نظر گرفته شود اگر:
- علائم ناتوان‌کننده است یا بیش از 2 – 3 ماه ادامه داشته
- پارگی جابجا شده باعث قفل شدن مفصل می‌شود
- در این حالت، زانو بسیار ناپایدار است و حرکت بیش از حد در مفصل وجود دارد. بعید است که مینیسک بدون درمان بهبود یابد.
- بیمار یک ورزشکار سطح بالا است-
روند بهبودی بعد از درمان جراحی پارگی مینیسک زانو چیست؟
بعد از جراحی و بسته به نوع عمل جراحی انجام شده، بیمار در یک برنامه توانبخشی ساختاری شرکت می‌کند که شامل موارد زیر می‌باشد:
- استفاده از عصا برای 2-3 روز تا 1 تا 6 هفته
- احتمالاً نیاز باشد از بریس زانو استفاده کنید و به مدت 6 هفته حرکت خود را محدود کنید
- تمرینات دامنه حرکتی 0-6 هفته بعد از عمل
- تمرینات قدرتی
- بازگشت به فعالیت‌ها می تواند حدود 4-6 هفته تا 3-4 ماه بعد از عمل شروع شود
آیا مینیسک می‌تواند بهبود یابد؟
پارگی‌های کوچک در مینیسک که از جای خود خارج نشده ممکن است بهبود یابد، یا در نهایت ممکن است بدون علامت باقی بماند. پارگی‌های بزرگتر که جابجا می‌شوند و پارگی‌هایی که با ناپایداری همراه هستند، احتمال بهبودی کمی دارند. پارگی در 1/3 خارجی مینیسک بیشتر از پارگی در قسمت داخلی آن بهبود می‌یابد زیرا خون در ناحیه خارجی بیشتر در جریان است.
چگونه پزشک بین ترمیم پارگی و حذف بخش پاره شده مینیسک تصمیم می‌گیرد؟
تصمیم نهایی در هنگام جراحی آرتروسکوپی گرفته می‌شود که جراح از نزدیک مینیسک را می‌بیند و پارگی را بررسی می‌کند. پارگی در قسمت یک سوم خارجی مینیسک اغلب ترمیم می‌شود. این منطقه از خون بیشتری برای بهبودی برخوردار است. همچنین قسمت خارجی مینیسک ضخیم‌تر است و برداشتن این پارگی باعث می‌شود که مینیسک کمی باقی بماند. در صورت وجود پارگی در دو سوم داخلی مینیسک، اغلب لازم است که قسمت پاره شده از بین برود زیرا ضعیف بودن خون به این منطقه شانس بهبودی را کاهش می‌دهد. همچنین قسمت داخلی مینیسک نازک‌ترین بخش است بنابراین با از بین بردن بخش پاره شده درواقع کم‌ترین میزان بافت مینیسک را از دست داده‌ایم.
چرا جراح کل مینیسک آسیب‌دیده را خارج نمی‌کند؟
مینیسک به عنوان کمک فنر در داخل زانو یک عملکرد مهم دارد. بار بدن را توزیع کنید. اگر کل مینیسک برداشته شود، به بقیه مفصل بار بیشتری وارد شده و زانو مستعد آرتریت می‌شود.
چگونه پارگی مینیسک ترمیم می‌شود؟
تکنیک‌ها و ابزارهای زیادی برای ترمیم مینیسک پاره شده در دسترس است. ممکن است پارگی مینیسک با استفاده از بخیه یا وسایلی (مانند میخ و پیچ) که پس از بهبودی مینیسک جذب بدن می‌شود، ترمیم شود.