درمان گردن درد بدون جراحی: فیزیوتراپی درد گردن - کلینیک فیزیوتراپی پیشرفته،کمردرد و ستون فقرات دکتر سعادتی

درمان گردن درد بدون جراحی
گردن درد مشکل آزاردهنده‌ای است که افراد بسیاری با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. خوشبختانه‌ روش‌های بسیاری برای درمان گردن درد با توجه به علت اصلی بروز درد وجود دارد. طرح درمان موثر فیزیوتراپی که با توجه به شرایط خاص بیمار تهیه شده باشد، درد و ناراحتی اکثر بیماران را تسکین می‌دهد. البته ابتدا باید علت اصلی گردن درد مشخص شود تا متخصص براساس آن بتواند بهترین مداخله فیزیوتراپی را برای رفع درد و از بین بردن و اصلاح علل بروز درد توصیه کند.

علت گردن درد

گردن یا به عبارت دقیق‌تر، مهره‌های گردنی شبکه‌ پیچیده و ظریفی از استخوان‌، عضله، مفصل و عصب است که مستعد کشیدگی و رگ به رگ شدن است.

هرچند درد در گردن احساس می‌شود، اما گردن درد غالباً پی‌آمد مشکلات کمر و ستون فقرات است. همچنین ممکن است درد از گردن در شانه‌ها یا به رو پایین در بازوها منتشر شود. گردن درد می‌تواند سنگین، تیز یا تیرکشنده باشد، حساسیت به لمس ایجاد کند یا چرخاندن و خم کردن سر را دشوار کند.

شایع‌ترین علل گردن درد به شرح زیر است:

ویپلش (آسیب شلاقی گردن): این نوع آسیب‌دیدگی زمانی رخ می‌دهد که گردن به سرعت رو به عقب و سپس رو به جلو پرتاب شود. آسیب ویپلش غالباً هنگام تصادف از عقب، آسیب‌دیدگی‌های ورزشی یا آسیب دیدن هنگام استفاده از وسایل خطرناک شهربازی پیش می‌آید. این نوع آسیب‌دیدگی علاوه بر درد باعث خشکی گردن، سردرد و سرگیجه نیز می‌شود.
تورتیکولی یا کجی گردن: تورتیکولی به کجی یا انحراف گردن گفته می‌شود که درد، خشکی گردن و سردرد را به همراه دارد.
آسیب عصبی: تحت فشار قرار گرفتن، تحریک شدن یا آسیب دیدن عصب‌های گردن منشأ دردی است که در شانه‌ها و ناحیه‌های دیگر منتشر می‌شود. این نوع درد اصطلاحاً رادیکولوپاتی گردن گفته می‌شود. چنانچه دیسک‌های مهره‌های گردن برآمده یا اصطلاحاً دچار فتق شود، برجستگی دیسک به عصب‌های منشعب از نخاع فشار می‌آورد. تنگی کانال نخاعی به وضعیتی گفته می‌شود که مجرای درون ستون فقرات که محل عبور نخاع است، تنگ شود، در نتیجه عصب‌ها تحت فشار قرار می‌گیرد و بیمار دچار درد، سفتی، بی‌حسی و ضعف گردن می‌شود.
عارضه‌های تخریبی ـ فرسایشی یا دژنراتیو: اسپوندیلوز گردن (آرتروز یا آرتریت گردن) زمانی رخ می‌دهد که غضروف و استخوان‌های گردن در اثر فرسایش و ساییدگی تدریجی تخریب شود و به سفتی و درد شدید و مزمن گردن دامن بزند. به همین نحو پوکی استخوان نیز باعث می‌شود که استخوان‌ها به تدریج ضعیف‌تر و شکننده‌تر شود و در نتیجه شکستگی‌های فشاری ستون فقرات پیش بیاید؛ درد ناشی از این شکستگی‌ها ممکن است در گردن منتشر شود.
میگرن یا سردرد تنشی: میگرن و سردرد تنشی از علل شایع گردن درد به شمار می‌آیند. این عارضه‌ها علاوه بر سر، عضلات گردن را نیز درگیر می‌کنند.
سندرم بعد از لامینکتومی: این عارضه به گردن درد مداوم بعد از جراحی ستون فقرات اشاره دارد، به ویژه اگر جراحی بر روی مهره‌های فوقانی یا گردنی انجام شده باشد.
عارضه‌های دیگر: انواع سرطان از قبیل سرطان‌های نازوفارنژیال (بالای گلو، پشت بینی)، تیروئید و حنجره باعث گردن درد مداوم می‌شود، علت درد این است که تومور یا غدد لنفاوی متورم به استخوان، عصب یا اندام‌های دیگر فشار می‌آورد. عارضه‌های جدی دیگر مانند حمله قلبی و مننژیت باکتریایی و ویروسی نیز می‌تواند علت درد و خشکی گردن باشد.

ارزیابی گردن درد

منظور از ارزیابی جامع گردن درد این است که عامل‌های بروز مشکل تعیین شود و بررسی شود که کدام عامل‌ها را می‌توان به منظور تسکین درد و درمان عارضه تغییر داد. عامل‌های احتمالی ابتلا به گردن درد عبارت است از:

حالت اندامی نامناسب هنگام ایستادن، نشستن و خوابیدن
تاریخچه آسیب‌دیدگی گردن
سبک زندگی بدون فعالیت و تحرک نداشتن در محیط کار
سابقه حرکت‌های مکرر بالاتنه یا گردن
ارگونومی نامناسب به ویژه هنگام کار با رایانه
ضعیف بودن عضلات نگهدارنده و پایدار کننده گردن
کنترل، قدرت یا حالت نامناسب کتف
سابقه خانوادگی گردن درد
سفتی و خشکی مهره‌های صدری
شل بودن و ناپایداری عمومی مفاصل
افسردگی یا اضطراب

پزشک برای این که بتواند علت اصلی گردن درد را مشخص کند، بررسی کاملی شامل آزمایش‌های سیستم‌های عضلانی و عصبی و معاینه بالینی مفاصل را انجام می‌دهد. متخصص فیزیوتراپی غربالگری آسیب‌های جدی‌تر را انجام می‌دهد و بیمار را در صورت لزوم به متخصص مربوطه ارجاع می‌دهد. پس از آن که پزشک تمام اطلاعات حاصل را تفسیر کرد، می‌تواند بهترین طرح درمان فیزیوتراپی را به بیمار توصیه کند.

درمان فیزیوتراپی گردن درد

فیزیوتراپی گردن درد

از آنجایی که گردن درد علل مختلفی دارد، دکتر فیزیوتراپی طرح درمان هر بیمار را با توجه به مشکل خاص وی تهیه می‌کند. پژوهش‌ها نشان داده است که ترکیب فیزیوتراپی و درمان دستی و ورزش درمانی نتیجه بهتری را از هر یک از این درمان‌ها به تنهایی به دست می‌دهد. همچنین بسیار مهم است که متخصص فیزیوتراپی نوع مناسبی از درمان دستی را مستقیماً بر روی مفصل‌ها و بافت‌هایی که نیاز به درمان دارند، به کار ببرد. فیزیوتراپی و درمان دستی باید در کنار برنامه ورزش درمانی که متخصص فیزیوتراپی برای تقویت عضلات ضعیف تجویز کرده است، انجام شود تا بهترین نتیجه ممکن به دست بیاید. به همین دلیل است که آگاهی متخصص فیزیوتراپی از منشأ اصلی گردن درد و تسلط وی در استفاده از ابزار مختلف برای ایجاد تغییرات مثبت بسیار مهم است.

متخصص فیزیوتراپی ابتدا دلایل اصلی گردن درد و نوع درد را تعیین می‌کند و بررسی می‌کند که علائم چه تاثیری بر خواب و فعالیت‌های روزمره بیمار گذاشته است. همچنین متخصص بررسی می‌کند که آیا گردن درد انجام مسئولیت‌های شغلی و خانگی و تفریحات بیمار را محدود ساخته یا از انجام این فعالیت‌ها پیشگیری می‌کند یا خیر.سپس متخصص فیزیوتراپی معاینه بالینی کاملی را برای تحلیل وضعیت اندامی و فعالیت‌های تشدید کننده درد انجام می‌دهد و وجود علائم دیگری مانند سرگیجه یا ناپایداری را بررسی می‌کند. همچنین متخصص آزمایش‌هایی فیزیکی را برای تعیین اثر اختلال گردن درد بر حرکت و عملکرد عضلات ناحیه گردن انجام می‌دهد.متخصص فیزیوتراپی از روش‌های درمانی مختلفی برای مدیریت گردن درد بهره می‌گیرد تا بهترین نتیجه ممکن از درمان به دست بیاید.

آموزش، توصیه و همکاری در روند درمان

طبیعی است که بیماران دچار گردن درد مزمن یا عود کننده کمی مضطرب و نگران باشند. شرط موفقیت‌آمیز بودن درمان این است که اختلال گردن و درد به درستی درک شود و بیمار در برنامه درمان و مراقبت از گردن مشارکت فعال داشته باشد و بتواند درد را مدیریت کند.

درمان دستی

درمان دستی روش موثری برای تسکین گردن درد و علائم مرتبط است و حرکت را بازیابی می‌کند.

ورزش

تسکین گردن درد با ورزش

تمرین‌ها و ورزش‌های مختلفی برای تسکین گردن درد توصیه می‌شود. هر یک از این ورزش‌ها علاوه بر آن که به تسکین درد کمک می‌کند، هدف خاصی را نیز دنبال می‌کند. متخصص فیزیوتراپی حرکات اصلاحی مناسب را با توجه به نیازها و شرایط خاص بیمار توصیه می‌کند. برنامه‌های ورزش درمانی با اهداف زیر طراحی می‌شود:

اصلاح حالت اندامی و عادت‌های وضعیتی هنگام کار و تفریح
بهبود حرکت و انعطاف‌پذیری گردن
آموزش دادن عضلات نگهدارنده گردن و کمربند شانه‌ای
افزایش قدرت و استقامت عضلات گردن
چنانچه سرگیجه یا ناپایداری جزء علائم اختلال گردن درد باشد، تعادل، دقت حرکات گردن و کنترل حرکات سر و چشم به بیمار آموزش داده می‌شود.
بهبود تناسب اندام کلی

درمان‌های جایگزین

روش‌های دیگری نیز برای تسکین درد به کار برده می‌شود که از آن جمله می‌توان به گرمادرمانی، طب سوزنی، سوزن زدن خشک و تکنیک‌های ماساژ مختلف اشاره کرد. این روش‌ها حرکت گردن را راحت‌تر می‌کند تا بیمار بتواند ورزش درمانی را بدون مشکل دنبال کند. چنانچه گردن درد شدید باشد، پزشک داروهای مسکن مناسب را تجویز می‌کند.

توصیه‌هایی برای محل کار و خانه

ثابت شده است که عامل‌هایی مانند حالت اندامی نامناسب در درازمدت، بلند کردن و حمل اشیاء به روش نادرست و عملکرد نامناسب در زمان انجام دادن وظایف شغلی و خانگی گردن درد را تشدید می‌کند و باعث عود یا مزمن شدن ماهیت گردن درد می‌شود. بیمار و متخصص فیزیوتراپی بهترین طرح درمان را با همکاری یکدیگر تهیه می‌کنند و عادت‌های سبک زندگی و فعالیت را اصلاح می‌کنند تا درد و کشیدگی غیرضروری گردن کاهش یابد.

برنامه خودمدیریتی

بیماران باید از گردن مراقبت کنند تا دوباره دچار حملات درد نشوند. متخصص فیزیوتراپی طرح درمانی را شامل تمرین‌های ساده و معمول به بیمار توصیه می‌کند و عادت‌های سبک زندگی بیمار را متناسب با نیازهایش اصلاح می‌کند. بهترین کار این است که بیمار این تمرین‌ها را در برنامه روزانه خود تلفیق کند تا حرکت و حالت اندامی صحیح گردن جزئی از عادت‌های معمولشان شود. طرح درمان منحصربه فردی برای مدیریت و تسکین سریع حملات احتمالی گردن درد در آینده تهیه می‌شود.

موثر بودن روش‌های درمان فیزیوتراپی برای تسکین گردن درد مزمن یا عود کننده

شواهد موجود نشان می‌دهد که روش‌های مختلف هر یک به تنهایی به تسکین گردن درد کمک می‌کنند، اما موثرترین برنامه‌های مدیریت درد برنامه‌هایی هستند که به طور هم‌زمان به جنبه‌های مختلفی از گردن درد می‌پردازند. این رویکرد برنامه مدیریت چندوجهی گفته می‌شود و هم‌زمان شامل آموزش، درمان دستی، ورزش درمانی، اصلاح عادت‌های کاری و راهبردهای خودمدیریتی می‌شود.

چالش پیشگیری از حملات عودکننده یا گردن درد مزمن همچنان به قوت خود باقی است، بنابراین بیماران باید به خوبی از گردنشان مراقبت کنند، بهترین عادت‌ها را در سبک زندگی و محل کار خود پیاده کنند و تمرین‌های ورزشی ساده توصیه شده را مرتب انجام بدهند.

چه مدت طول می‌کشد تا گردن درد بهبود بیابد؟

دوران بهبود گردن درد متغیر است. گردن درد ممکن است ظرف چند هفته عود کند، هرچند عود گردن درد برای اکثر بیماران دوازده هفته یا بیشتر طول می‌کشد. درد مزمن برخی بیماران کاملاً برطرف نمی‌شود، اما می‌توان درد را با بهره‌گیری از روش‌های مختلف به سطح قابل تحمل و خفیف کاهش داد تا بیمار بتواند فعالیت‌های روزمره‌اش را ادامه بدهد. لازم است بیماران فعالیت‌های روزمره‌شان را حتی‌الامکان بعد از تسکین گردن درد از سر بگیرند. رعایت اقدامات خودمدیریتی برای داشتن سبک زندگی فعال و راحت ضروری است.

راهبردهای پیشگیری از گردن درد

با توصیه‌های زیر می‌توانید از درد شانه و گردن پیشگیری کنید:

حالت اندامی مناسبی را هنگام نشستن یا ایستادن رعایت کنید. شانه‌ها باید در یک خط راست در امتداد مفصل‌های ران، دقیقاً بالای شانه‌ها قرار بگیرد.
هنگام کار کردن با رایانه و در زمان سفرهای طولانی هر چند وقت یک بار به خودتان استراحت بدهید و حرکات کششی شانه و گردن را انجام بدهید.
استعمال دخانیات خطر ابتلا به گردن درد را افزایش می‌دهد، بنابراین سعی کنید سیگار را ترک کنید.
گوشی تلفن را بین گوش و شانه نگه ندارید، چون این کار خطر بروز گردن درد و شانه درد را افزایش می‌دهد. می‌توانید از هدست استفاده کنید یا تلفن را روی بلندگو قرار بدهید.
کیف سنگین حمل نکنید، چون این کار باعث کشیدگی عضلات گردن می‌شود.
در وضعیت مناسب بخوابید، مثلاً بالش کوچکی را زیر گردن بگذارید تا مطمئن شوید که سر و گردن هنگام خواب هم‌راستا با بدن قرار می‌گیرد.

تمام راهبردهای فوق از ابتلا به درد گردن و شانه جلوگیری می‌کند.