Hits: 0
دیسکهای گردن بالشتکهای بین مهرههای فوقانی کمر و گردن هستند. فتق دیسک زمانی رخ میدهد که ماده ژلاتینی داخل دیسک، یعنی نوکلئوس پولپوزوس، از دیوارهٔ بیرونی دیسک گردن جداشده یا بیرون بزند. فتق دیسک گردن معمولاً در اثر ساییدگی و پارگی دیسک ایجاد میشود که تحلیل دیسک و یا بیماری دژنراتیو دیسک نیز نامیده میشود. فتق دیسک که دیسک برآمده، گسیخته یا دیسک کمر نیز نامیده میشود، هنگامی رخ میدهد که هسته درونی (نوکلئوس پولپوزوس) دیسک از طریق لایههای رباطی (آنولوس فیبروزیس) اطراف آن بیرون زده میشود. پارگی در فیبروز آنولوس میتواند منجر به درد در ناحیهٔ گردن شود، درحالیکه مواد دیسک که بهطرف بیرون فشار آورده و روی عصب نخاعی فشار وارد میکنند، میتوانند باعث گسترش علائم دیسک گردن تا بازوها شوند. علاوه بر این، بیحسی و سوزن شدن میتواند به دستها و انگشتان نیز برسد و ضعف عضلانی نیز پدیدار شود.
هدف از درمان غیر جراحی کاهش تحریک عصب در اثر مواد دیسک پاره شده، تسکین درد و بهبود وضعیت فیزیکی بیمار است. این امر را میتوان در اکثر بیماران مبتلابه فتق دیسک با یک برنامه مراقبتی سازمانیافته انجام داد که اغلب ترکیبی از چند روش درمانی است. از پزشک خود بپرسید که آیا باید در حین درمان به کار خود ادامه دهید یا خیر. متخصصین ما همچنین ممکن است از تر اکشن، تحریک الکتریکی، کیسههای آب گرم، کمپرس سرد و درمان دستی بهمنظور کاهش درد گردن، التهاب و گرفتگی عضلات استفاده کنند.
فتق دیسک گردن چیست؟
با افزایش سن به دلیل چرخاندن مکرر گردن، وضعیت بد قرارگیری بدن یا آسیب به گردن:
- دیسکهای پر از مایع گردن که مهرههای ستون فقرات را از هم جدا میکنند انعطافپذیری کمتری پیدا میکنند، نازکتر میشوند و کمتر ضربه را به خود جذب میکنند.
- مرکز نرم و ژلمانند دیسک گردن خشکشده و منقبض میگردد و فضای موجود برای ریشههای عصبی و نخاع را محدود میکنند.
- رباطهایی که دیسک گردن را احاطه کردهاند شکننده شده و راحتتر پاره میشوند.
این زوال تحت عنوان تحلیل دیسک گردن یا بیماری دژنراتیو دیسک گردن شناخته میشود.
دلایل
موارد بسیاری ازجمله ژنتیک، سن، آسیبدیدگی، و عوامل محیطی، مانند سیگار کشیدن از عامل تحلیل دیسک هستند. باگذشت زمان، دیسکهای گردن مقداری از محتوای آب خود را ازدستداده، و شکنندهتر میشود. این امر میتواند باعث ترکها یا پارگیهای کوچک در لایههای بیرونی (آنولوس فیبروزیس) دیسک شود. قسمت داخلی ژله مانند و نرم دیسک (نوکلئوس پولپوزوس) ممکن است از میان این ترکها بیرون بزند و باعث فتق دیسک گردن شود. در موارد غیرمتداول دلیل فتق دیسک گردن ممکن است شامل آسیب حاد یا ضربه باشد.
فتق دیسک گردن به دلیل فشار بیشازحد بر روی دیسک به وجود میآید، چه درنتیجهٔ بلند کردن اجسام سنگین و چه سایر حرکات آسیبرسان. درد و سایر علائم میتوانند زمانی که دیسک آسیبدیده بر کانال نخاعی یا ریشههای اعصاب فشار آورد، ایجاد شوند.
عوامل خطر
- سن. فتق دیسک گردن معمولاً در افراد 30 تا 50 ساله دیده میشود. ممکن است در بیماران 80 سال به بالا نیز مشاهده شود، اما نادر میباشد، زیرا روند طبیعی پیری موجب خشک شدن دیسک شده و از پارگی پیشگیری میکند.
- شغل. افراد دارای شغلهایی که نیاز به فعالیت فیزیکی دارند بیشتر درخطر مشکلات کمر هستند. بلند کردن مکرر اجسام، کشیدن، هل دادن، خم شدن به یکطرف و چرخاندن بدن نیز ممکن است خطر ابتلا به فتق دیسک گردن را افزایش دهند.
- ژنتیک. برخی افراد بهصورت ارثی مستعد ابتلا به فتق دیسک گردن هستند.
علائم و نشانهها
شایعترین علائم دیسک گردن و نشانههای فتق دیسک گردن شامل موارد زیر هستند:
- دردی که تا بازو، دست و انگشتان امتداد مییابد. اگر دیسک پاره شده در گردن باشد، درد بهطورمعمول در شانه و بازو شدیدتر است. این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه و یا حرکت ستون فقرات به بازو کشیده شود.
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن در شانه، بازو، یا دستها. افرادی که فتق دیسک گردن دارند، اغلب در قسمت بالای بدن که تحت تأثیر اعصاب آسیبدیده میباشند، احساس بیحسی یا سوزن سوزن شدن میکنند.
- ضعف در دست و یا بازوها. عضلاتی که تحت تأثیر اعصاب آسیبدیده هستند ضعیف میشوند. این امر ممکن است باعث تلو تلو خوردن و یا اختلال در توانایی نگهداشتن اجسام شود.
نشانههای گیجکننده. برخی موقعیتها یا حرکات گردن میتوانند درد را تشدید کنند. علائم دیسک گردن و فتق دیسک گردن اغلب شبیه به اختلالات دیگر مانند سندرم تونل کارپ، مشکلات عضلات گرداننده شانه، و نقرس میباشند.
عدم وجود علائم. شما ممکن است بدون اینکه اطلاع داشته باشید دچار فتق دیسک گردن باشید -فتق دیسک گردن گاهی اوقات بر روی تصاویر نخاع افرادی که هیچگونه علائمی از مشکل دیسک از خود نشان نمیدهند مشاهده میشود.
عوارض و نشانههای پیچیده. در برخی بیماران، فتق دیسک گردن میتواند باعث تنگی کانال نخاعی شود، که در آن مواد دیسک بر روی نخاع فشار وارد میکنند. این شرایط بسیار جدیتر بوده و ممکن است نیاز به یک برنامه درمانی تهاجمیتر داشته باشد.
مراحل دیسک گردن
- تحلیل دیسک. تغییرات شیمیایی مرتبط با افزایش سن باعث تضعیف دیسک، اما بدون فتق میشود.
- بیرونزدگی متوسط: فرم یا موقعیت دیسک همراه با گیرافتادگی جزئی در داخل کانال نخاعی تغییر میکند. این وضعیت برآمدگی یا بیرونزدگی دیسک نیز نامیده میشود.
- بیرونزدگی شدید. هسته پولپوزوس ژلمانند از دیوارهٔ لاستیک مانند (آنولوس فیبروسوز) بیرون زده میشود اما همچنان داخل دیسک باقی میماند.
- جدا شدن دیسک: هسته دیسک از میان آنولوس فیبروسوز خارج میشود و به خارج دیسک و داخل کانال نخاعی حرکت کند.
تشخیص
پزشک سابقه پزشکی و علائم شمارا بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد که در طی آن محدودیتهای حرکتی در ستون فقرات، مشکلات تعادل، و علائم درد، و همچنین عدم رفلکس اندام، ضعف عضلانی، فقدان حس یا واکنشهای غیرطبیعی که ممکن است نشاندهندهٔ درگیری بودن ستون فقرات باشند را کنترل میکند.
پس از یک معاینه فیزیکی، پزشک میتواند از آزمایشهای مختلفی ازجمله اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن، سی تی میلوگرام، و یا اسکن استخوان برای بررسی دقیقتر استفاده کند.
درمان
استراحت
پس از شروع درد در اثر فتق دیسک گردن، یک دوره کوتاه (یکتا دو روز) استراحت ممکن است مفید باشد. پسازاین دوره کوتاه استراحت، شروع مجدد حرکت برای جلوگیری از سفت شدن مفاصل و یا ضعیف شدن عضلات ضروری است.
گردنبند طبی
ممکن است در برخی موارد گردنبند طبی یا آتل برای کمک به استراحت ستون فقرات گردن و درمان دیسک گردن توصیه شود.
دارودرمانی
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مسکن هستند و برای کاهش تورم و التهابی که درنتیجه فتق دیسک رخ میدهد نیز استفاده میشوند.
- داروهای کورتیکواستروئیدی چه بهصورت خوراکی و چه تزریقی به دلیل اثر بسیار قدرتمند ضدالتهابی خود گاهی اوقات برای درد شدیدتر بازو و گردن تجویز میشوند.
- تزریق اپیدورال یا مسدودکننده درصورتیکه درد شدید بازو وجود داشته باشد ممکن است توصیه شود. این عمل شامل تزریق کورتیکواستروئید به فضای اپیدورال (ناحیه اطراف اعصاب نخاعی) میباشد.
این تزریق کورتیکواستروئید به فضای اپیدورال (منطقه اطراف اعصاب نخاعی) میباشد.
درمان تریگر پوینت یا نقاط ماشهای
تزریق در نقاط ماشهای شامل تزریق بیحسکنندهٔ موضعی است (گاهی اوقات همراه با کورتیکواستروئیدها) که بهطور مستقیم به بافت نرم و یا عضلات دردناک در امتداد ستون فقرات انجام میشود. تزریق در نقاط ماشهای بااینکه گاهی اوقات برای کنترل درد مفید است، اما به درمان دیسک گردن و درمان فتق دیسک گردن کمک نمیکند.
کایروپراکتیک
در تکنیکهای کایروپراکتیک ممکن است در کنار درمان کمکی از دستکاری مهرههای گردن برای درمان مشکلات ستون فقرات گردن استفاده شود. درمانهای کمکی معمول ممکن است شامل ماساژ درمانی، گرما و سرما درمانی، تمرینات کششی و تقویتی ملایم، و غیره باشند.
استخواندرمانی
در استئوپاتی یا استخواندرمانی از روشهای درمانی طبیعی مانند درمان دستکاری استخوان (OMT) و درمان کمکی برای درمان درد فتق ستون فقرات گردنی، بازیابی دامنه حرکتی گردن و متعادل کردن بافتها و عضلات استفاده میشود. ویژگی متمایز این روش تمرکز بر درمان کل بدن و سیستم اسکلتی عضلانی بهعنوان یکی از اجزای کلیدی وضعیت کلی سلامتی میباشد.
دستکاری
دستکاری ستون فقرات گردن یا ناحیه گردن یک تکنیک رایج مورداستفاده توسط پزشکان است که برای بسیاری از بیماران مبتلابه درد گردن، بالای کمر، شانه و بازو ناشی از فتق دیسک گردن مورداستفاده قرار میگیرد. اهداف درمان کایروپراکتیک برای کنترل دیسک گردن شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- کاهش درد
- بهبود حرکت
- بازیابی عملکرد ناحیه سر و گردن
این اهداف معمولاً با استفاده از چند روش مختلف انجام میشود. دو روش کلی کایروپراکتیک برای مشکلات ناحیه گردن از ستون فقرات وجود دارد.
- دستکاری ستون فقرات گردنی- اغلب بهعنوان روش سنتی تنظیم کایروپراکتیک یا تکنیک با سرعتبالا و دامنه کم عنوان میشود.
- حرکت ستون فقرات گردنی- یک روش تنظیمی ملایم و باقدرت کمتر یا یک تکنیک با سرعتپایین و دامنه کم است که مفصل را از طریق یک محدوده حرکتی قابلتحمل حرکت میدهد.
تراکشن گردن
تراکشن یا حرکات کششی بر روی سر میتواند به کاهش فشار روی ریشههای عصبی کمک کند. این روش برای هرکسی مؤثر نمیباشد اما انجام آن راحت است و درصورتیکه تأثیر داشته باشد میتوان با استفاده از یک دستگاه تراکشن خانگی آن را انجام داد.
فیزیوتراپی
تمرینات مکنزی میتوانند به کاهش درد در بازو و کاهش علائم بیرون زدگی دیسک گردن کمک کنند. در مرحلهٔ ابتدایی یک فیزیوتراپیست ممکن است از روشهایی مانند گرما و یخ درمانی و یا الکتروتراپی، طب سوزنی و اولتراسوند نیز برای کمک به کاهش گرفتگی عضلات انتخاب کند.
ورزش برای دیسک فتق گردن
ورزشهای تقویتی گردن برای فتق دیسک میتوانند موجب بهبود عملکرد گردن، کاهش خطر آسیبدیدگی بیشتر و جلوگیری از التهاب مفاصل گردن شوند.