بازدیدها: 0
استنوسیس به معنی باریک شدن غیرطبیعی زمانی که با لغت نخاعی ترکیب شود نام عارضه‌ای است که در طی آن کانال استخوانی که نخاع و اعصاب مربوطه از درون آن عبور می‌کنند، تنگ‌تر از حالت طبیعی می‌شود. برخی از افراد به شکل مادرزادی به این عارضه مبتلا هستند ولی اکثر افراد به نوع اکتسابی و تخریبی تنگی کانال نخاعی مبتلا می‌شوند. تنگ شدن این کانال بر روی برخی از افراد هیچ تأثیری ندارد ولی برخی از افراد با افزایش سن درنهایت به علائم این عارضه که شامل درد منتشر شونده، ضعف و بی‌حسی در اثر فشار آمدن بر روی اعصاب نخاعی مبتلا می‌شوند. بااینکه کانال نخاعی ممکن است در نواحی مختلفی دچار تنگی شود، علائم این عارضه در موارد مختلف معمولاً یکسان هستند. به همین دلیل متخصصین معمولاً آزمایشاتی را برای تشخیص علت و محل تنگی کانال انجام می‌دهند.
تنگی کانال نخاعی با روشهای فیزیوتراپی پیشرفته قابل درمان است. متخصصین ما درکلینیک فیزیوتراپی پیشرفته شمیم با مدیریت دکتر حیدر سعادتی از روشهای درمانی فیزیوتراپی مثل درمان‌های دستی و اوستئوپاتی ماساژ درمانی، و ورزش‌های مخصوص به‌منظور کاهش درد ناشی از تنگی کانال نخاعی، بهبود عملکرد و تقویت عضلات استفاده می‌کنند. متخصصین ما با شما کار می‌کنند تا یک برنامه‌ی درمانی مناسب با وضعیت خاص شما طراحی کنند. جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در زمینه‌ی درمان‌های فیزیوتراپی ارائه شده برای تنگی کانال نخاعی در کلینیک ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های 02126722003 و 02126722004 تماس حاصل فرمایید.
در گذشته جراحی تنها راهکار درمان تنگی کانال نخاع توسط جراحان معرفی شده است اما با پیشرفت علم پزشکی درمان غیر جراحی برای درمان تنگی کانال با روش های غیر جراحی و پیشرفته امکان پذیر است.
برای مشاوره در زمینه درمان غیر جراحی تنگی کانال و رزرو نوبت در کلینیک پیشرفته شمیم می‌توانید با شماره‌های 02126722003 و 02126722
004 تماس حاصل فرمایید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی قوز پشت اینجا کلیک کنید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی افتادگی شانه اینجا کلیک کنید.
علت تنگی کانال نخاعی
- تنگی کانال نخاعی مادرزادی: در برخی از موارد افراد با یک کانال نخاعی تنگ متولد می‌شوند و ممکن است در سنین پایین‌تری دچار مشکلات شوند.
- تنگی کانال نخاعی اکتسابی: تنگی کانال نخاعی معمولاً به دلیل تغییرات تخریبی پیش‌رونده در نخاع ایجاد شده و ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- رشد بیش‌ازحد استخوان (خارهای استخوانی) در اثر استئوآرتریت که ممکن است بر روی بدنه‌ی مهره‌ها یا مفاصل فاست ایجاد شوند.
- ضخیم یا کلسیفیه شدن یک یا چند تاندون در کمر
- بیرون‌زدگی یا فتق دیسک: تنگی کانال نخاعی ممکن است در اثر فتق یا بیرون‌زدگی دیسک‌های بین مهره‌ای ایجاد شود.
عارضه‌هایی که می‌توانند باعث ایجاد تنگی کانال نخاعی شوند عبارت‌اند از:
- تخریب بافت‌ها در اثر کهولت سن: با افزایش سن، رباط‌های بدن ضخیم‌تر شده و خارهای استخوانی بر روی استخوان‌ها ایجاد می‌شوند. این ضایعه‌ها می‌توانند به داخل کانال نخاعی وارد شوند. دیسک‌های بین مهره‌ای ممکن است تخریب شده، نازک شوند و توانایی ضربه‌گیری خود را از دست بدهند. همچنین، مفاصل فاست ممکن است از بین بروند. هر یک از این عارضه‌ها می‌توانند باعث تنگ شدن کانال نخاعی شوند.
- استئوآرتریت یک عارضه‌ی تخریبی است که در طی آن غضروف درون مفاصل از بین می‌رود.
- آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) یک پاسخ ایمنی است که در طی آن بدن به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب، از بین رفتن غضروف‌ها و تنگ شدن کانال نخاعی می‌گردد.
- اسپوندیلولیستزیس التهابی یا ناپایداری ستون فقرات می‌تواند باعث سر خوردن مهره‌ها بر روی یکدیگر و درنتیجه تنگ شدن کانال نخاعی شود.
- ضربه و آسیب: کانال نخاعی ممکن است در اثر آسیب تنگ شود. برای مثال دررفتگی ستون فقرات و یا شکستگی استخوان‌ها می‌توانند باعث تنگ شدن کانال شوند.
- تومورهای ستون فقرات در بافت‌های نرم می‌توانند منجر به التهاب شده و یا خود به درون کانال نفوذ کنند.
- بیماری پاژه
- عمل‌های جراحی قبلی
چه کسانی به تنگی کانال نخاعی مبتلا می‌شوند؟
خطر ایجاد تنگی کانال نخاعی در افراد زیر افزایش پیدا میکند:
- افرادی که با کانال نخاعی تنگ متولد شده‌اند
- خانم‌ها
- افرادی که 50 سال و یا بیشتر سن دارند
- افرادی که قبلاً دچار آسیب‌های ستون فقرات شده و یا بر روی آن عمل جراحی انجام داده‌اند
علائم و نشانه‌ها
عارضه‌ی تنگی کانال نخاعی، علائم بالقوه‌ی متعددی دارد و علائمی که در یک فرد بروز می‌کنند به شدت و محل تنگ شدن کانال نخاعی بستگی دارند.
علائم شایع تنگی کانال نخاعی
به‌طورکلی، علائم عارضه‌ی تنگی کانال نخاعی به شکل زیر تعریف می‌شوند:
- پیشرفت تدریجی و آرام و یا شروع تدریجی
- درد متناوب و غیر ممتد
- این عارضه به هنگام انجام فعالیت‌های خاص (مانند راه رفتن در مورد تنگی کانال در ناحیه‌ی کمر و یا بالا نگه داشتن سر به هنگام دوچرخه‌سواری)، قرار گرفتن در موقعیت‌های خاص (مانند صاف ایستادن در مورد تنگی کانال در ناحیه‌ی کمر) ایجاد می‌شود.
- احساس راحتی به هنگام استراحت کردن (به‌صورت نشسته یا خوابیده) و یا خم کردن بدن رو به جلو.
- پادرد (سیاتیک)
- خارش، ضعف یا بی‌حسی که از ناحیه‌ی کمر به باسن و پاها منتشر می‌شود.
انوع تنگی کانال نخاعیب
تنگی کانال نخاعی ممکن است در ناحیه‌ی کمر و یا گردن ایجاد شود.
تنگی کانال نخاعی در ناحیه‌ی کمر
در تنگی کانال نخاعی، ریشه‌های عصبی نخاع در ناحیه‌ی کمر تحت فشار قرار گرفته و این می‌تواند علائم سیاتیک – خارش، ضعف یا بی‌حسی که از ناحیه‌ی کمر به سمت باسن و پاها منتشر می‌شود را ایجاد کند، به‌خصوص زمانی که فرد درحال انجام فعالیت فیزیکی است. بااینکه تنگی کانال نخاعی در کمر بیشتر در ناحیه‌ی بین مهره‌های L3 و L4 و مهره‌های L4 و L5 ایجاد می‌شود، می‌تواند هر نقطه‌ی دیگری از ستون فقرات را نیز درگیر کند. این روند تخریبی درنهایت باعث آسیب دیدن اکثر مهره‌های کمر خواهد شد.
تنگی کانال نخاعی گردن
تنگی کانال نخاعی ممکن است در ناحیه‌ی گردن ایجاد شده و باعث بروز درد در این ناحیه شود. این عارضه باعث می‌شود تا نخاع و اعصاب آن تحت فشار قرار بگیرند. متأسفانه وارد شدن فشار بر روی نخاع ممکن است باعث بروز مشکلات مهمی چون ضعف شدید و یا حتی فلج شود.
تنگی کانال نخاعی در ناحیه‌ی سینه
تنگی کانال نخاعی ممکن است در ناحیه‌ی سینه نیز ایجاد شود ولی این نوع از عارضه شیوع کمتری دارد. سینه، بخش میانی رو به بالای نخاع را در برگرفته و مهره‌های این ناحیه عموماً به استخوان‌های قفسه‌ی سینه متصل هستند. این بخش از ستون فقرات قدرتمند و باثبات بوده و حرکات کمی در آن دیده می‌شوند. به همین دلیل، عارضه‌های مخرب مثل تنگی کانال نخاعی در این ناحیه کمتر دیده می‌شوند.
تشخیص
تنگی کانال نخاعی تنها یکی از عارضه‌هایی است که باعث کمردرد می‌شوند. عارضه‌های متعدد دیگری ازجمله اسکولیوز و اسپوندیلوز وجود دارند. وجود این عارضه‌ها می‌توانند کار تشخیص را سخت‌تر کنند البته عارضه‌هایی که بخش تحتانی کمر و پاها را درگیر می‌کنند، اکثراً در اثر تنگی کانال نخاعی ایجاد می‌شوند. برای تأیید وجود این عارضه، اسکن MRI و سی تی اسکن معمولاً انجام می‌شوند.
تشخیص تنگی نخاع کمر
دکتر فیزیوتراپی معمولاً براساس علائم، تاریخچه پزشکی و معاینه بدنی می‌تواند تنگی نخاع را تشخیص دهد. مطالعات تصویربرداری معمولاً شامل اسکن MRI یا سی تی اسکن می‌شوند که برای تأیید تشخیص یا ارزیابی وضعیت شما قبل از تصمیم گیری در مورد جراحی ممکن است لازم باشند.
مشخصه اصلی تنگی نخاع، گرفتگی عصبی است. کمردرد، درد لگن و پا درد که با راه رفتن یا ایستادن بدتر می‌شود و با نشستن، دراز کشیدن یا خم شدن به جلو بهبود می‌یابد. ممکن است فرد مبتلا به تنگی کانال نخاعی کمر در هنگام ساکن ایستادن احساس ناراحتی کند، اما هنگام دوچرخه سواری یا پیاده روی و در مجموع فعالیت‌هایی که به پایین خم می‌شوند و باعث کاهش فشار اعصاب در ستون فقرات می‌شوند، احساس بهتری داشته باشد. علائم معمولاً در هر دو طرف قسمت تحتانی بدن احساس می‌شود ، اگرچه سیاتیک ممکن است فقط بر روی یک پا تأثیر بگذارد.
دکتر فیزیوتراپی واکنش‌های شما را بررسی میکند تا هرگونه محدودیت حرکتی را ارزیابی کرده و ستون فقرات شما را از نظر درد و بی حسی معاینه میکند و آزمایش‌هایی را انجام می‌دهد تا بتواند دلایل احتمالی دیگر را رد کند. او ممکن است از شما بخواهد پاهای خود را در کنار هم قرار داده و چشمانتان خود را ببندید تا دریابید که آیا تعادل شما تحت تأثیر قرار می‌گیرد یا نه که این تکنیک به نام مانور رومبرگ شناخته می‌شود. محققان دریافته‌اند که بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع روی پاهای خود ناپایدار هستند.
درمان تنگی کانال نخاع
بسیاری از مبتلایان به تنگی کانال نخاعی در می‌یابند که درمان‌های غیر جراحی مانند مصرف داروهای ضد درد و فیزیوتراپی علائم آنها را تسکین می‌دهد و به آنها در بیشتر فعال شدنشان کمک میکند.
درمان
در موارد متوسط تا شدید تنگی کانال نخاعی که در آن خارهای استخوانی و ضخیم شدن رباط‌ها دیده می‌شوند، انجام روش های پیشرفته کلینیک دکتر سعادتی می تواند موثر باشد. از طرف دیگر، درصورتی‌که تنگ شدن کانال نخاعی صرفاً به دلیل بیرون‌زدگی و یا فتق دیسک‌های بین مهره‌ای باشد، انجام روش آزادسازی بدون جراحی نخاع می‌تواند بسیار مؤثر باشد. تنگی کانال نخاعی با روشهای زیر قابل‌درمان است:
فیزیوتراپی
از فیزیوتراپی شامل ماساژ تراپی، استئوپاتی، درمان دستی، الکتروتراپِی، اولتراسوند تراپی، لیزر تراپی، مگنت تراپی، تحریک مغناطیسی عملکردی (FMS)، میکرو واس تراپی (Micro-Vas) و ورزش‌های مخصوص است. به‌منظور تقویت عضلات و افزایش استقامت و همچنین حفظ تحرک پذیری آنها استفاده می‌شود. بسیاری از افراد عقیده دارند که ورزش‌های هوازی در این مورد بسیار مفیدند. فیزیوتراپی برای درمان تنگی کانال نخاعی برای تسکین درد، بهبود عملکرد و تقویت عضلات استفاده می‌شود. معمولاً یک برنامه‌ی درمانی فیزیوتراپی شامل موارد زیر می‌باشد:
- تمرینات کششی و دیگر ورزش‌ها که به‌منظور برداشتن فشار از روی مفاصل و تقویت عضلات طراحی شده‌اند.
- توصیه‌هایی در مورد اصلاح حالت بدن برای بهبود آن.
- استئوپاتی، ، ماساژ درمانی و دیگر روشهای درمان دستی به‌منظور بازیابی و تقویت تحرک پذیری.
- گرما درمانی به‌منظور تقویت گردش خون در عضلات کمر
- تمرینات دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی می‌توانند برای برخی از افراد بسیار مفید باشند.
- شنا و دیگر ورزش‌های آبی می‌توانند به شما کمک کنند تا بدون وارد شدن هیچ فشاری به ستون فقرات، وزن مناسبی پیدا کنید.
ماساژ برای رفع درد تنگی کانال نخاع
چندین نوع ماساژ وجود دارد که برای کاهش علائم تنگی نخاعی بسیار عالی است. ماساژ بافت عمیق می‌تواند به آزادسازی تنش در عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها کمک کند و فشار زیادی به ستون فقرات وارد کند. ماساژ سوئدی، یک نوع ماساژ ملایم تر است که می‌تواند برای آرام کردن عضلات و آرام کردن سیستم عصبی استفاده شود.
هنگامی که بیمار دچار التهاب می‌شود، ماساژ بافت نرم می‌تواند برای کمک به گردش خون مفید باشد که به نوبه خود به تسکین التهاب کمک میکند. هنگامی که مشکل برافروختگی بیمار بهبود یافت، ممکن است ماساژ درمانی منظم برای کمک به کشش بافت‌ها و بازگرداندن دامنه حرکتی منطقه توصیه شده کمک کند.
طب سوزنی
پزشکان متخصص برای تکمیل فیزیوتراپی، تسکین درد و بهبود حس سلامتی شما خدمات یکپارچه‌ای را ارائه می‌دهند. این موارد شامل طب سوزنی برای رهایی از درد کانال نخاعی است.
مکانیسم‌های طب سوزنی، اگرچه کاملاً اثبات نشده است اما چندین اثر مثبت در بدن دارد. نکته قابل توجه این است که طب سوزنی سیستم عصبی مرکزی مغز و نخاع را تحریک میکند. بیشتر افراد احساس سوزن سوزن شدن، احساس آرامش یا حتی افزایش انرژی دارند. باز هم، این امر تا حد زیادی به شخصی بر می‌گردد که درمان طب سوزنی را انجام می‌دهد.
در طی یک جلسه درمان با طب سوزنی، سوزن‌های فلزی به بدن وارد می‌شوند که فقط 1 یا چند اینچ طول دارند. سوزن‌های طب سوزنی بلندتر (مانند 5 تا 9 اینچ) بسته به نوع درمان و عمق یا نفوذ مورد نیاز، در قسمت‌هایی از لایه های چربی عضلانی/ چربی یا در زیر پوست یا حتی پوست سر قرار می‌گیرند. سوزن‌های طب سوزنی اغلب تقریباً 15 تا 30 دقیقه در آن ناحیه باقی می‌مانند. برخی از پزشکان بسته به آنچه در تلاش برای دستیابی به آن هستند، سوزن‌ها را در آن ناحیه قرار می‌دهند، یا آنها را در یک جهت یا جهات دیگر قرار می‌دهند و این سوزن‌ها شاید فقط 10 ثانیه وارد شده و سپس برداشته شده و از همان سوزن برای درمان سایر نقاط استفاده می‌شود. گاهی اوقات برای همان بیمار در موارد خاص، سوزن‌ها بعد از قرار داده شدن، گرم شده یا دارای نیروی الکتریکی می‌شوند. طب سوزنی الکتریکی را می‌توان با سوزن یا از طریق کاوشگر استفاده کرد.
TENS برای درمان تنگی کانال نخاع
روش تحریک عصب الکتریکی از راه پوست (TENS)، از جریان الکتریکی برای تحریک اعصاب برای اهداف درمانی استفاده میکند. TENS درمانی یک روش درمانی غیر تهاجمی و بی خطر است که برای کاهش درد اسکلتی عضلانی اعم از حاد و مزمن استفاده میکند. کاهش درد در حین استفاده اتفاق می‌افتد و اثرات درمانی ممکن است برای چند دقیقه تا چند ساعت بعد از درمان ادامه یابد. این دستگاه معمولاً با استفاده از دو یا چند الکترود به پوست متصل می‌شود. یک واحد TENS درمانی معمولی که با باتری کار میکند قادر به تعدیل عرض، فرکانس و شدت پالس است. واحدهای خانگی آن نسبتاً مقرون به صرفه، کارآمد و بسیار قابل حمل هستند.
ورزش‌ها
به طور کلی ، تحریک الکتریکی عصب احتمالاً بهمراه سایر راهکارهای درمانی (یعنی تمرین درمانی، روشهای درمانی دستی، مصرف داروهای ضد التهاب و داروهای ضد درد، تزریق درمانی، تغییر در شیوه زندگی و غیره) به بهترین وجه مورد استفاده قرار می گیرد و در هنگام استفاده از آن به عنوان درمان اصلی کمتر موثر است. برخی از شرکت ها گزارش می دهند که جریان الکتریکی به بهبودی بافت های آسیب دیده کمک می کند و باعث کاهش درد مزمن می شود.
فیزیوتراپی که برای تغییر وضعیت بدن شما طراحی شده است، ممکن است به کاهش فشرده سازی اعصاب در ستون فقرات کمر و کاهش درد کمک کند. درمانگرانی که در معالجه افرادی که مشکلات مربوط به ناحیه ستون فقرات دارند، تخصص دارند می توانند تمرینات ساده ای را برای تقویت ماهیچه های اصلی شکم و ران ها و کشش عضلات کمر انجام دهند.
این تمرینات آرام ارام موجب به تغییر دادن اندک انحنای ستون فقرات در کمر شده و گرفتگی کانال نخاعی را باز می کند. شما باید از هرگونه تمرینی که نیاز به خم شدن به عقب داشته باشد، اجتناب کنید، زیرا ممکن است علائم تنگی نخاع را بدتر کند.
ورزش کردن همچنین باعث تقویت عضلات اصلی کمر ، شکم و باسن می شود که از ساختار ستون فقرات پشتیبانی می کند. اگر این عضلات ضعیف باشند، انرژی بیشتری برای ایستادن و راه رفتن نیاز است که علاوه بر درد ناشی از تنگی نخاع، می تواند باعث درد عضلات نیز بشود.
ورزش کردن همچنین باعث تقویت و تثبیت موقعیت گردن می شود که ممکن است درد ناشی از تنگی کانال نخاعی را کاهش دهد. – پزشکان متخصص در توانبخشی و سایر درمانگران می توانند تمرینات ساده ای را که می توانید در خانه انجام دهید، یا حتی در هنگام نشستن در صندلی دفتر کار، به شما آموزش دهند.
اصلاح فعالیت‌ها
معمولاً به بیماران توصیه می‌شود تا از انجام فعالیت‌هایی که باعث تشدید علائم تنگی کانال نخاعی در آنها می‌شود پرهیز کنند. برای تنگی کانال نخاعی در ناحیه‌ی کمر، بیماران معمولاً به هنگام خم شدن رو به جلو احساس راحتی بیشتری می‌کنند. برای مثال، اصلاحات صورت گرفته می‌توانند شامل راه رفتن به حالت خم شده رو به جلو و یا راه رفتن با استفاده از واکر یا گرفتن چرخ دستی به‌جای راه رفتن با کمر صاف باشد. می‌توان به‌جای راه رفتن به‌منظور ورزش نیز از دوچرخه‌ی ثابت (خم شدن بر روی دسته‌های آن) استفاده کرد. همچنین می‌توان به‌جای استفاده از صندلی‌های معمولی، از صندلی‌های تاشو استفاده کرد.
دارودرمانی
داروهای ضدالتهاب (مانند آسپرین و ایبوپروفن) می‌توانند در از بین بردن علائم عارضه‌ی تنگی کانال نخاعی مؤثر باشند. برخی از پزشکان نیز شل کننده‌های عضلانی و داروهای بی‌حس‌کننده‌ی عصبی مانند گاباپنتین را تجویز می‌کنند. در برخی از موارد، داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند باعث تسکین درد شوند.
جراحی: این روش بعنوان آخرین روش درمانی مطرح است و انتخاب بعنوان اولین روش عوارض جبران ناپذیری دارد.
هدف از جراحی، تسکین فشار بر روی نخاع و ریشه های عصبی و ترمیم وضعیت ستون فقرات است. این کار با از بین بردن قسمتهای استخوانی یا بخش هایی که باعث ایجاد فشار یا سوء عملکرد می شوند، انجام می شود. متداول ترین عمل، لامینکتومی است که در این عمل جراح برشی در پشت ایجاد می کند و لایه روی (سقف) یک یا چند مهره را برداشته و فضای بیشتری برای اعصاب نخاع ایجاد می کند. بخش هایی از مفاصل نیز به همراه بخشی از استخوان ها یا فتق دیسک ممکن است برداشته شوند. افراد مبتلا به تنگی و اسپوندیلولیستزیس هم ممکن است تحت عمل نخاعی قرار بگیرند، این عمل مهره ها را به هم متصل میکند و موقعیت آنها را ثابت می کند.
جلوگیری از عود مجدد
مبتلایان به تنگی نخاع احتمالاً هر از گاهی دچار برگشت علایم می شوند. دنبال کردن یک تمرین ورزشی منظم و حرکات کششی و در نتیجه حفظ دامنه حرکتی خوب و انعطاف پذیری عضلات، باید به کمترین میزان عود بیماری کمک کند. علاوه بر این، جلسات منظم ماساژ نه تنها با رفع تنش در مناطق دردناک همراه است بلکه به آرامش سیستم عصبی نیز کمک می کند.