بازدیدها: 110
اگرچه فتق ممکن است در هر بخش از ستون فقرات ایجاد شود، اما فتق دیسک‌های ناحیه کمر (پایین کمر) و ناحیه‌ی گردنی ستون فقرات (گردن) شایع‌تر از بقیه است. علائم این بیماری ممکن است شامل کمردرد یا درد گردن به همراه درد تیر کشنده تا پا (سیاتیک) یا دست، همراه با ضعف و یا بی‌حسی باشد. در صورت بروز درد پشت کمر، ترجیح به معاینه توسط دکتر است، به‌خصوص اگر در دست‌ها یا پاها احساس درد یا بی‌حسی دارید یا اینکه کنترل روده یا مثانه‌تان را از دست داده‌اید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی قوز پشت و گودی کمراینجا کلیک کنید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی افتادگی شانه اینجا کلیک کنید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۳ و ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۴ تماس حاصل فرمایید.
دیسک کمر چیست؟
دیسک‌های ستون فقرات شما که دیسک‌های بین مهره‌ای نامیده می‌شوند، ساختارهای باریک و مستطیلی شکل هستند که همانند بالشت‌هایی بین استخوان‌های پشت شما (مهره‌ها) عمل می‌کنند. هر دیسک از یک هسته ژله‌ای نرم تشکیل شده که توسط یک پوسته بیرونی فیبری و محکم احاطه شده است. این ساختار به دیسک اجازه می‌دهد تا به اندازه کافی محکم باشد تا فضای بین مهره‌ها را حفظ کند، اما به قدری نرم است که در هنگام منعطف شدن ستون فقرات در حین خم شدن بدن، کج و منحرف شدن و چرخاندن بدن به اطراف، می‌تواند فشرده شود.
در بعضی از افراد، عمدتاً افراد بزرگ‌سال و میان‌سال، پوسته بیرونی سخت دیسک، ضعیف یا دچار پارگی کوچک می‌شود. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، بخشی از هسته داخلی دیسک می‌تواند از موقعیت نرمال خود بیرون بزند (فتق) و وضعیتی به نام فتق دیسک ایجاد کند. اگر فتق دیسک به اعصاب موجود در کانال نخاعی مجاور فشار وارد کند، می‌تواند منجر به ایجاد علائم مختلف عصبی از جمله درد، بی‌حسی و ضعف عضلات شود. در شدیدترین موارد، فتق دیسک می‌تواند به اعصابی فشار وارد کند که روی عملکرد روده و مثانه را کنترل دارند و باعث بی‌اختیاری ادرار و از بین رفتن کنترل روده می‌شود.
سه ناحیه مجزا از ستون فقرات وجود دارد که فتق دیسک ممکن است در آنجا رخ دهد:
- ناحیه گردنی بین مهره‌ها در گردن
- ناحیه صدری بین مهره‌ها در قسمت فوقانی کمر، نزدیک دنده‌ها
- ناحیه کمر بین مهره‌ها در قسمت تحتانی کمر، بالای لگن
فتق دیسک‌ها در ناحیه کمر شایع‌تر از بقیه موارد هستند. دیسک‌های بیرون زده در ناحیه صدری (قفسه سینه) نسبتاً کمیاب هستند، به‌طوری‌که تنها از هر 200 تا 400 مورد فتق دیسک، فقط 1 مورد را شامل می‌شود.
علت بیرون زدگی دیسک کمر در زنان
دانشمندان کاملاً نمی‌دانند که چرا فتق دیسک در زنان رخ می‌دهد. بیشتر تئوری‌ها، علت بروز این وضعیت را به ترکیبی از عوامل زیر نسبت می‌دهند:
- پیری دیسک – ابتلا به فتق دیسک در جوانان بسیار نادر است، اگرچه این وضعیت در بین افراد 35 تا 55 سال متداول است. از بین همه عوامل بروز فتق دیسک، پیر شدن احتمالاً مهم‌ترین آن‌ها است. با افزایش سن، پوسته بیرونی دیسک به آرامی رو به حال انحطاط می‌رود که این احتمالاً به دلیل چندین دهه قرار گرفتن در حالت ایستاده و خم شدن کمر می‌باشد.
- عوامل ژنتیکی – در بعضی از خانواده‌ها، چندین خویشاوند نزدیک از فتق دیسک رنج می‌برند، در حالی که خانواده‌هایی به هیچ وجه به این وضعیت دچار نمی‌شوند. اگر این بیماری در یک خانواده اتفاق بیفتد، ممکن است این شرایط به طور غیرطبیعی، در زود هنگام بروز کند، حتی افراد کمتر از 21 سال نیز در معرض ابتلا به فرار دارند. مطالعاتی برای شناسایی ژن‌های بخصوص مرتبط با اشکال ارثی بیماری دیسک در حال انجام می‌باشند.
- عوامل خطر فردی – اگر مشغول به کاری هستید با در یک ورزش شرکت دارید که شامل بلند کردن اجسام سنگین یا پیچ خوردگی یا خم شدن بیش از حد است، ممکن است در معرض خطر ابتلا به فتق دیسک قرار داشته باشید.
نشانه‌های دیسک کمر در خانم‌ها
اولین نشانه‌ی فتق دیسک در زنان معمولاً درد کمر در ناحیه دیسک مبتلا شده است. برخی محققان بر این باورند که این درد سیگنالی است که پوسته بیرونی سخت دیسک آسیب دیده یا ضعیف شده است و لزوماً نشانه فتق و بیرون زدگی هسته داخلی دیسک نیست. اگر هسته داخلی دچار فتق شود و به عصب مجاور فشار وارد کند، علائم ناشی از آن بستگی به محل فتق دیسک دارد:
- در ناحیه صدری یا قفسه سینه – علائم بیشتر مبهم، گمراه کننده و طولانی مدت هستند. ممکن است دردی در ناحیه پشت، کمر، قفسه سینه، شکم یا پاها همراه با ضعف و بی‌حسی در یک یا هر دو پا وجود داشته باشد. برخی از افراد مبتلا نیز از بی‌اختیاری روده یا مثانه خود شکایت دارند.
- در ناحیه پایین کمر – بسیاری از افراد سال‌ها قبل از یک اتفاق تحریک کننده (مانند بلند کردن جسم سنگین، خم شدن ناگهانی و پیچ خوردن شدید بدن)، دچار درد کمر متناوب و خفیف در قسمت پایین کمر بوده‌اند که با این محرک علائم‌شان تا جایی شدید می‌شود که ناچار به مراجعه به دکتر می‌شوند همچنین این تشدید علائم ممکن است بدون یک اتفاق تحریک کننده قابل شناسایی به وجود بیاید. در بیشتر افراد مبتلا به فتق دیسک کمر، درد شدید پا، شکایت اصلی آنان است. این درد سیاتیک نامیده می‌شود زیرا از فشار به عصب سیاتیک ناشی می‌شود. این درد معمولاً در قسمت پایین کمر شروع شده سپس در باسن و پایین و پشت یک ران و پا پخش می‌شود. اگر بیمار سرفه یا عطسه کند، فشار وارد کند یا پشت را به‌طور ناگهانی حرکت دهد، درد سیاتیک بدتر می‌شود. اگرچه سیاتیک اغلب با استراحت تسکین می‌یابد، اما ممکن است با رانندگی یا بلند کردن اجسام بدتر شود در ضمن اگر درمان مقتضی صورت نگیرد در هفته ها یا ماه های بعدی مجددا درد کمر عود می کند و باه هر عود درد آسیب ها بیشتر و بیشتر می شود بطوریکه در طول چند سال مشکل جدی و تنگی کانال ایجاد می شود. علاوه بر این، ممکن است در کنار این درد، احساس بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف عضلانی در باسن یا پا وجود داشته باشد. در اشکال نادرتر و شدیدتر فتق دیسک کمر، عصب تا حد زیادی فشرده می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، علائم دیگری ایجاد می‌شود، از جمله درد مقعد، از دست دادن کنترل روده و مثانه و بی حسی اطراف ناحیه تناسلی، باسن یا پشت ران‌ها.
تشخیص
سابقه‌ی پزشکی
دکتر سابقه‌ی پزشکی شما را بررسی می‌کند، از جمله سابقه هرگونه تب، سرطان، استفاده از استروئید یا صدمات کمر. سپس از شما سؤالات خاصی راجع به درد شما خواهد پرسید:
- آیا در گذشته دوره‌های خفیف‌تری از درد کمتر داشته‌اید؟
- درد شما دقیقاً در کجای کمر احساس می‌شود؟ آیا به پشت شما محدود است یا تا شانه، بازو، قفسه سینه، باسن یا پای‌تان سرایت کرده است؟
- از چه زمانی درد شما شروع شده است؟ آیا در زمانی شروع شده است که شما سعی کردید چیز سنگینی را بلند کنید، یا با پیچ و تاب ناگهانی یا خم کردن پشت‌تان ایجاد شده است؟
- چه چیزی باعث می‌شود بهتری شدن آن و چه چیزی باعث بدتر شدن آن می‌شود؟
- آیا هنگام استراحت دادن ناحیه دچار درد، درد از بین می‌رود یا حتی در حالت استراحت نیز این درد وجود دارد؟
- آیا احساس بی‌حسی، گزگز کردن یا ضعف عضلات در دست‌ها و پاهایتان می‌کنید؟
- آیا در کنترل روده یا مثانه مشکل دارید، دچار درد مقعدی یا بی‌حسی در باسن یا ناحیه تناسلی شده‌اید؟
معاینه فیزیکی
دکتر شما پس از بررسی سابقه پزشکی و علائمتان، معاینه جسمی کاملی را انجام می‌دهد تا احتمال وجود بیماری‌های دیگر رد کند.
این معاینه فیزیکی کلی، با معاینه دقیق‌تری در قسمت کمرتان انجام می‌شود که در طی آن دکتر به دنبال تفاوت بین طرف راست و چپ، اسپاسم عضلات، انحنای غیرطبیعی، محدودیت حرکات، عدم انعطاف پذیری، مناطق بی‌حسی و نواحی حساس و تحریک پذیر خواهد بود. یافته‌های دکتر فیزیوتراپی کمک می‌کند تا احتمال وجود انواع دیگری از مشکلات کمر که می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند رد شود.
مانورهای مخصوص
اگر علائم فتق دیسک کمر دارید، ممکن است دکتر از شما بخواهد مانورهای خاصی از قبیل راه رفتن روی انگشتان پا، راه رفتن بر روی پاشنه پا، چمباتمه زدن و ایستادن و خم کردن رو به بیرون مچ پا را انجام دهید. پزشک یک تست straight leg-raising را روی شما انجام خواهد داد. برای این تست، به پشت دراز می‌کشید، در حالی که پاهایتان صاف و کشیده است. در حالی که آرام دراز کشیده‌اید، دکتر فیزیوتراپی به‌آرامی هر پا را به‌طور جداگانه بلند می‌کند تا زاویه‌ای را که در آن درد پا شروع می‌شود مشخص کند. همچنین یک معاینه عصبی را برای مشخص کردن تغییراتی در رفلکس‌های شما و همچنین هرگونه شواهد در مورد ضعف عضلات یا کاهش احساس، انجام می‌دهد.
اسکن
اگر تشخیص اولیه‌تان قطعی و واضح نیست، اگر علائم شما بعد از چند هفته درمان ادامه داشته باشد یا بدتر شود، یا قصد انجام جراحی دارید، رادیولوژی اشعه X ستون فقرات، اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) یا اسکن تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) ممکن است توصیه شود. از آنجا که آزمایش‌ها تصویربرداری مانند MRI یا سی تی اسکن ممکن است ناهنجاری دیسک را حتی در افراد بدون علائم نشان دهد، نتایج باید با دقت تفسیر شوند. معمولاً در این اسکن‌ها ناهنجاری‌هایی یافت می‌شود که هیچ تأثیری در علائم ندارند. دکترشما همچنین ممکن است یک الکترومیوگرافی، یا نوار عصب و عضله را توصیه کند، تستی که برای آنالیز عملکرد عضلات و عصب را برای شناسایی مکان‌های فشرده سازی یا تحریک عصب انجام می‌شود.
راه‌های درمان دیسک کمر در زنان
فتق دیسک در زنان (با درد سیاتیک یا بدون آن) با درمان ساده صرفا تسکین می یابد. این روشها که روشهایی بوده است که جنبه تسکینی دارند و از قدیم انجام می شده شامل استراحت و همچنین حمام گرم؛ پدهای گرمایشی و داروهایی مانند آسپرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) یا شل کننده‌های عضلانی است. متاسفانه برخی پزشکان کورتیکواستروئیدهای خوراکی را تجویز می‌کنند، اگرچه فواید این روش درمانی نامشخص و غیرقطعی است.
پیش‌بینی بهبود بیماری
90٪ تا 98٪ افراد کمردرد با روشهای پیشرفته فیزیوتراپی طی 3 هفته به آن کاملا درمان می شوند.
کلینیک فیزیوتراپی شمیم با مدیریت دکتر حیدر سعادتی در زمینه درمانهای کمردرد به‌ویژه کمردرد بانوان بدلیل اینکه ساختار دیسک بانوان نسبت‌به آقایان آسیب‌پذیرتر است مخصوصاً در شرایطی بارداری و بعد از زایمان و اینکه احتمال بروز آسیب‌های دیسک زیاد می‌باشد برنامه ی درمانی ویژه ای را برای مورد فتق دیسک بانوان در نظر گرفته است. چراکه اگر درمان درست و مناسبی انجام نشود در سال‌های آینده بانوان با مشکلات کمر درد مزمن مواجه می‌شوند و همین امر ضرورت درمان با کیفیت و پیشرفته را مطرح می‌کند کلینیک فیزیوتراپی شمیم با امکانات مدرن و به‌روز و روشها و تکنیک‌های استئوپاتی درمان کمر درد را با انجام می‌دهد تا در طی سال‌های آینده مشکل کمر درد مجدداً عود نکند.
برای دریافت مشاوره درباره‌ی درمان شانه درد با روشهای پیشرفته فیزیوتراپی و یا برای رزرو نوبت در کلینیک پیشرفته شمیم می‌توانید با شماره تلفن‌‌های ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۳ و ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۴ تماس حاصل فرمایید.
ورزش
از آنجا که عدم تحرک طولانی مدت می‌تواند باعث افت شرایط سلامت شود، دکتر فیزیوتراپی ممکن است به شما توصیه کند که بعد از درمان فیزیوتراپی و رفع حداکثری علائم فتق دیسک، یک برنامه‌ی ورزشی را شروع کنید. حتی اگر درمان خود را با یک یا دو روز استراحت شروع کنید، با این حال ممکن است از شما خواسته شود که هر روز دو یا سه دور پیاده روی 20 دقیقه‌ای داشته باشید. بعد از گذشت یک یا دو هفته، معمولاً می‌توانید یک برنامه پرتحرک‌تر با تمرینات روزانه هوازی (پیاده‌روی، دوچرخه سواری، شنا) را شروع کنید.
فیزیوتراپی عادی چگونه می‌تواند به این بیماران کمک کند
فیزیوتراپی به عنوان درمانی مؤثر برای فتق دیسک ثابت شده است. این روش یک جایگزین غیر تهاجمی برای عمل‌های جراحی و یک روش طبیعی برای تسکین درد، بدون نیاز به مصرف داروهای مضر است.
فیزیوتراپیست پس از انجام یک ارزیابی کامل، درمان فیزیوتراپی را برایتان شروع می‌کند. درمانهای فیزیکی منفعل شامل ماساژ بافت عمیق، سرما و گرما درمانی، هیدروتراپی، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) و کشش (تراکشن) است.
در ماساژ بافت عمیق، از فشار برای تسکین فشار عضلانی و اسپاسم استفاده می‌شود. برای تسریع در بهبود، ممکن است از روش گرما درمانی برای افزایش جریان خون به ناحیه هدف استفاده شود. سرما درمانی به کاهش التهاب کمک می‌کند. هیدروتراپی عضلات را شل می‌کند و باعث تسکین درد می‌شود. دستگاه TENS از یک جریان الکتریکی استفاده می‌کند که باعث آزاد شدن اندروفین ها می‌شود که مسکن‌های طبیعی بدن هستند. کشش یا تراکشن ممکن است برای کاهش فشار روی ستون فقرات انجام شود. انواع دیگر درمانهای محافظه کارانه که برای برخی افراد مفید بوده است شامل سونوگرافی و طب سوزنی می‌شوند.
پس از اتمام فیزیوتراپی منفعل (passive)، فیزیوتراپیست شما یک برنامه درمانی فعال (active) را برای شما برنامه ریزی می‌کند. این برنامه ممکن است شامل تمرینات هسته برای تقویت کمر، تمرینات کششی و انعطاف پذیری برای افزایش دامنه حرکت و تمرینات تقویت عضله باشد. فیزیوتراپیست همچنین برای حفظ یک سبک زندگی سالم و فعال، به شما توصیه‌های مراقبت از خود را که می‌توانید به تنهایی انجام دهید، می‌دهد.
تزریق اپیدورال استروئید
هرچند تزریقات نخاعی در ابتدا توصیه نمی شود و از معایب آن تاثیر حداقلی و پرعارضه بودن است اما هنوز توسط بعضی پزشکان انجام می شود. این درمان شامل تزریق دقیق یک استروئید با اثر طولانی مدت و یک بی‌حس کننده در فضای نزدیک به طناب نخاعی و اعصاب فشرده شده می‌باشد. این تزریق‌ها توسط تکنیک رادیولوژی یا سی تی اسکن هدایت می‌شوند تا بتوان سوزن را دقیقاً در محل مناسب قرار داد.
جراحی
یکی از روشهای پر عارضه که آخرین پیشنهاد برای کمر درد است روش جراحی است. این کار به معنای عمل برداشتن دیسک (دیسککتومی) است که ممکن است نیاز به انجام یک جراحی عمده داشته باشد یا از طریق یک لوله توخالی که از راه یک برش در کمر وارد شده است و دیسک برداشته می‌شود.
در بسیاری از موارد، نمی‌توان از فتق دیسک جلوگیری کرد. بااین‌حال، اگر درگذشته به فتق دیسک دچار شده‌اید، می‌توانید احتمال وقوع مجدداً آن را با اقدامات زیر کاهش دهید:
- اجتناب از فعالیت‌هایی که نیاز به بلند کردن سنگین یا خم شدن مکرر دارند
- اصلاح وضعیت راستا
- حفظ و کنترل وزن
- به‌طور منظم هفته دو تا سه روز شنا یا پیاده‌روی داشته باشید.