درمان زانو و پای پرانتزی در کودکان و بزرگسالان با فیزیوتراپی و ورزش

زانوی پرانتزی (یا ژنو واروم زانوها)، نوعی تغییر شکل زانوها است که در آن پاها نسبت به لگن بیرون‌زدگی دارند و باعث ایجاد ظاهری پرانتزی شکل می‌شود. فاصله بین زانو در هنگام تولد تقریبا ۵-۶ سانتیمتر است. در سن شش ماهگی این فاصله معمولا به ۲٫۵ سانتیمتر می‌رسد. درست بعد از سن یک سالگی این فاصله تقریبا ۰ سانتیمتر، یعنی صفر خواهد شد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری بلانت و برخی از کوتوله‌ها معمولا مشکل پای پرانتزی دارند، که مقدار آن در افراد مختلف متفاوت است. این ناهنجاری فیزیکی باعث می‌شود که در هنگام ایستادن زانوهای فرد با فاصله و پاها و مچ‌ها در کنار هم قرار گیرند. بنابراین، پاها مانند یک کمان به نظر می‌رسند. بعلاوه، این مشکل می‌تواند منجر به ناهماهنگی زانو یا ران شود که باعث درد زانو یا حتی صدماتی به زانو می‌شود.

علل

عدم خوداصلاحی در پاهایی که به طور طبیعی در دوران کودکی پرانتزی بوده‌اند

تمام نوزادان به علت موقعیت فشرده خود در رحم، مدت زمان زیادی پاهای پرانتزی دارند. با وجود اینکه پاهای پرانتزی خود به خود اصلاح می‌شوند، در شرایط خاص تا دوران بزرگسالی ادامه می‌یابد. در صورتی که یک پا بیشتر از دیگری آسیب دیده باشد، می‌تواند بر روی مناطق دیگر مانند مفصل ران، مچ پا، شانه‌ها و ستون فقرات تاثیر بگذارد.

نرمی استخوان

نرمی استخوان علت رایج پاهای پرانتزی در بزرگسالان است که به علت کمبود ویتامین D بوجود می‌آید.

ژنتیک

فهمیده شده است که تعدادی از بزرگسالانی که پاهای پرانتزی دارند در طرفین پاهای خود دچار انحنا هستند. پاهای پرانتزی مادرزادی قابل درمان نیستند و متأسفانه وضعیت افراد با افزایش سن و وزن بدتر می‌شود.

تومورهای استخوانی و عفونت ها

این شرایط منجر به انحنای غیر طبیعی پاها و در نتیجه منجر به ایجاد پاهای پرانتزی می‌شود. در مواردی که استخوان‌های شکسته و شکستگی‌ها به درستی بهبود نمی‌یابند، قدرت و زاویه‌ی استخوان تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این در نهایت می‌تواند منجر به ایجاد غیرمنتظره پاهای پرانتزی در بزرگسالان شود.

آرتروز زانو

یکی از دلایل عمده‌ی پاهای پرانتزی در بزرگسالان ، آرتریت زانو است که باعث تحلیل غضروف مفصل زانو می‌شود. هنگامی که غضروف به خصوص از داخل زانو از بین می‌رود، زانوها حالت پرانتزی پیدا می‌کنند.

بیماری بلانت

این بیماری باعث رشد غیرطبیعی استخوان‌ها، به ویژه استخوان ساق پا و درنتیجه ایجاد پاهای پرانتزی می‌شود.

کیست ساده استخوان

این یک اختلال استخوانی است که در نزدیکی محل استخوان رشد می‌کند. این کیست می‌تواند در هر دو دست و پا رخ دهد. این وضعیت باعث می‌شود که استخوان ها لاغر شده و منجر به شکستگی استخوان می‌شود.

شکستگی پا

شکستگی به معنای یک استخوان شکسته است که اغلب هنگامی رخ می‌دهد که فشار بیش از حد به استخوان اعمال شود. این شکستگیها می توانند باعث ایجاد پاهای پرانتزی شوند.

علائم

علائم پاهای پرانتزی زمانی که بیمار راه می رود یا ایستاده است بیشتر واضح است. یکی از علائم رایج پاهای پرانتزی در کودکان و بزرگسالان، الگوی راه رفتن ناخوشایند و غیر هماهنگ است. نشانه ای که اغلب کودکان مبتلا به پاهای پرانتزی دارند به داخل بودن پا و یا انحراف پا رو به داخل نامیده می‌شود. با وجود اینکه که پاهای پرانتزی معمولا باعث درد نمی‌شوند، طولانی شدن حالت پرانتزی در نوجوانی می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی‌هایی در ران شده یا به علت افزایش استرس در این مفاصل باعث ایجاد درد زانو / مچ پا شود. بیماران مبتلا به پاهای پرانتزی نیز اغلب ممکن است دچار لغزش شده یا تعادل خود را از دست بدهند.

تشخیص

ارزیابی کامل اندام تحتانی ضروری است، همچنین امکان هر گونه تغییر شکل موجود نیز ارزیابی می‌شود. بررسی نحوه‌ی قدم برداشتن نیز برای جلوگیری از فشار واروس به زانو از اهمیت زیادی برخوردار است. ارزیابی زانو در کودکان و بزرگسالان مبتلا به زانوهای پرانتزی با اندازه‌گیری تفاوت بین ظاهر داخلی زانو در هنگام لمس پاها در زمان مراجعه کردن به پزشک می تواند به راحتی انجام شود. در برخی موارد، اشعه ایکس نیز می تواند برای ارزیابی زاویه‌ای که بطور عمود با محور پایین استخوان پایین پا (دیافیز تیبالی) نسبت به خطی که از متافیزم استخوان‌های بالای پا می‌گذرد(محل صفحه رشد)، " زاویه متافیزیا-دیافیزیا " استفاده شود.

درمان

ویتامین D و رژیم غنی از کلسیم

رژیم غذایی غنی از ویتامین D و کلسیم نقش مهمی در ایجاد مفاصل و استخوان‌های قوی ایفا می‌کنند. به علاوه، اگر فرد بالغ باشد، باعث حفظ مفاصل و استخوانها نیز می‌شود. ترکیب مواد مغذی مهم مانند موادی که در روغن ماهی و دانه‌های رژیمی یافت می‌شوند، در تغییر این وضعیت مفید هستند. بزرگسالانی که پاهای پرانتزی دارند باید رژیم غذایی خود را بررسی کنند و اطمینان حاصل کنند که رژیم غذایی آنها شامل این موارد است.

آنتی بیوتیک‌ها

در بزرگسالانی که پای پرانتزی دارند، برخی از عفونت‌های استخوانی مانند عفونت‌های باکتریایی که منجر به پوکی استخوان می‌شوند را می‌توان با آنتی بیوتیک درمان کرد.

کفش

در خصوص کفش، یک قاعده کلی این است که کفش‌های تخت و کفش‌های پاشنه بلند را نادیده بگیریم زیرا متاسفانه آنها توجه فرد را به منحنی بیرونی پا جلب می‌کنند. بنابراین اگر پای پرانتزی دارید بهتر است کفش‌های دارای پاشنه متوسط داشته باشید.

بریس های پزشکی

پاهای پرانتزی در بزرگسالان که به علت آرتریت زانو یا فرسایش غضروف مفصل زانو بوجود می‌آیند می‌توانند به راحتی با استفاده از داروهای تجویزی مانند نسخه‌های ضد التهابی و بریس‌ها اصلاح شوند. از این رو این داروها برای بزرگسالانی که پاهای پرانتزی دارند مفید خواهند بود.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی نقش مهمی در اصلاح پاهای پرانتزی دارد. هنگامی که بیمار دراز کشید، متخصص فیزیوتراپی پاهای او را به عقب و جلو حرکت می‌دهد. این در واقع یک روش موثر برای رفع پاهای پرانتزی در کودکان و بزرگسالان است. این روش به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به تلاش و زمان زیاد، به درستی راه بروید.

ماساژ درمانی

در ماساژ درمانی، درمانگر پاها را در جهات مختلف حرکت می‌دهد تا انعطاف بیشتر یافته و صاف شوند. درمانگر زمانی که فرد دراز کشیده است پاها را عقب و جلو می‌کند.

حرکاتی برای اصلاح خمیدگی

حرکات هدفمند

انجام حرکات ورزشی برای پاهای پرانتزی به تقویت عضلات در بالای ران و زانو کمک می‌کند. این کار از طریق تلاش‌های هماهنگ برای تغییر موقعیت پاهای شما در طول زمان انجام می‌شود. با این حال، این حرکات عمدتا برای بزرگسالانی که به پاهای پرانتزی خفیف مبتلا هستند مفید هستند.

حرکات تقویتی پا

این حرکات برای تقویت عضلات اطراف زانوی فردی که پاهای پرانتزی دارد طراحی شده، و بنابراین فشار کمی به مفاصل و تاندون‌ها وارد می‌کند. این حرکات به طور غیر مستقیم باعث بهبود پاهای پرانتزی می‌شوند.

حرکات مفصل ران

این حرکات، عضلات اطراف مفاصل باسن را تقویت می‌کنند. تصور می‌شود که عدم تعادل در این عضلات می‌تواند موجب ایجاد پاهای پرانتزی شود. اگر می‌خواهید بدانید که آیا عضلات ادکتور تضعیف شده‌اند، سعی کنید در حالی که نشسته‌اید زانو های خود را به هم نزدیک کنید. با این حال، این حرکات، حرکاتی هدف هستند که می‌توانید با انجام آنها در طول زمان عضلات ادکتور را تقویت کنید.

پیلاتس

این حرکات می‌توانند به افراد بالغ دارای پاهای پرانتزی در اصلاح بدنشان کمک کنند ، عضلات اصلی را تقویت کنند و به طور غیر مستقیم حالت بدن و پاهای پرانتزی خود را بهبود ببخشند. حرکات پیلاتس مانند بازوهای بالرین و چرخش‌ها، ماهیچه‌های شکمی را تقویت کرده و پاهای فرد را سفت می‌کنند.

یوگا

با وجود اینکه انجام این تمرین با پاهای پرانتزی آسان نیست، نتایج قابل توجهی برای بیمار دارد. ثابت شده است که یوگا برای اصلاح تراز بدن مفید بوده و انعطاف پذیری را در بیماران مبتلا به پای پرانتزی بهبود بخشیده و باعث بهبود وضعیت کلی بیمار میشود.