بازدیدها: 116
در هنگام شکستگی شانه حداقل یکی از سه استخوان موجود در شانه، یعنی کتف، ترقوه و یا استخوان سر بازو (هومروس) آسیب می‌بینند. شکستگی هر کدام از این سه استخوان می‌تواند موجب درد شانه، تورم و حساسیت، و محدود کردن دامنه حرکتی شانه شود.
چرا تشخیص و درمان نوع شکستگی شانه باید فورا با مشاهده علائم دردناک آن انجام شود؟
بیشتر شکستگی‌های شانه بدون نیاز به عمل جراحی درمان می‌شوند. درمان غیر جراحی گزینه‌ای است که وقتی استخوان شکسته شده، دچار جابجایی نشده باشد، در نظر گرفته می‌شود. که به معنی این است که استخوان در موقعیت صحیح خود قرار دارد. حدود 80٪ از شکستگی‌های شانه دچار جابجایی استخوانی نیستند. در مقابل، یک استخوان شکسته در شانه که دچار جابجایی نیز شده باشد، از موقعیت همیشگی خود خارج می‌شود. شکستگی همراه با جابجایی ممکن است نیاز به عمل جراحی برای در محل صحیح قرار دادن استخوان داشته باشد تا استخوان به موقعیت دقیق خود بازگردد. در این زمینه بسیار مهم است که به پزشک مجربی مراجعه کنید.
ارتباط با ما
کلینیک فیزیوتراپی دکتر سعادتی با کادری مجرب و متخصص آماده ارائه کمک به شما در زمینه درمان مشکلات مفصل و ماهیچه شما می باشد. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره 02126722004 و 02126722003 تماس حاصل فرمایید.
شکستگی شانه
شانه شامل سه قسمت اصلی می‌باشد که هنگام وقوع حادثه، آسیب و شکستگی شامل یکی از این سه بخش می‌شود که عبارتند از:
شکستگی ترقوه
شکستگی ترقوه است معمولا با درد شدیدی همراه است، و حرکت دادن بازو را دشوار می‌کند. استخوان ترقوه در زیر پوست قرار دارد، و گاهی شکستگی تا اندازه‌ای باعث آشکار شدن آن و یا برآمدگی در محل شکستگی می‌شود که همراه با تورم است. ( در حالی که برآمدگی با گذشت زمان تا انداره‌ای کاهش می‌یابد، یک برآمدگی کوچک ممکن است پس از بهبود شکستگی باقی بماند) سایر علائم عبارتند از:
- احساس درد شدید در زمان آسیب، فرد مصدوم ممکن است در هنگام تلاش برای حرکت دادن بازو احساس درد کند.
- گرفتگی در شانه که باعث می‌شود حرکت دادن شانه دشوار و یا غیر ممکن شود.
- شانه آسیب دیده رو به جلو یا رو به پایین، وبال گردن می‌شود.
- تورم، حساسیت به لمس، و کبودی ترقوه رخ می‌دهد.
- احساس ساییدگی هنگامی که سعی در بلند کردن بازو دارید.
- تمایل به نگه داشتن بازوی آسیب دیده در نزدیکی بدن- حمایت از آن با بازوی دست سالم
اگر ترقوه مشکوک به شکستگی است ممکن است مربوط به یک رویداد آسیب زننده، و یا صدمات دیگر از جمله سقوط یا تصادف باشد. معمولا توصیه می‌شود افراد شاهد در صحنه به صورت شخصی اقدام به جابجایی شخص مصدوم نکنند و تا رسیدن نیروهای اورژانس صبر کنند. گاهی اوقات، فردی که دچار شکستگی ترقوه شده است همچنین ممکن است دچار مشکلات تنفسی نیز بشود، که ممکن است نشانه‌ای از جراحت و آسیب دیدگی ریه مجروح باشد. صدمات ریه با شکستگی ترقوه در ارتباط است. پس اگر نشانه‌های شکستگی ترقوه را دیدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو
استخوان سر بازو استخوانی بلند است که از آرنج تا شانه امتداد می‌یابد. شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو به شکستگی استخوان بالای بازو، گفته می‌شود، که در رو یا زیر استخوان سر بازو قرار دارد. استخوان سر بازو اغلب به شکل یک توپ است که داخل سوکت شانه قرار می‌گیرد. شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو بسیار رایج است. این نوع شکستگی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما خطر آن با افزایش سن و نیز پوکی استخوان افزایش می‌یابد. دو نوع شکستگی دیگر استخوان سر بازو وجود دارد. اما این شکستگی‌ها بر اتصال مفصل شانه به اندازه شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو تاثیر نمی‌گذارند. شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو از جمله رایج‌ترین شکستگی‌ها می‌باشد و اغلب در افراد مسن دیده می‌شود. کارشناسان تخمین می‌زنند بین 105 الی 342 شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو از هر 100،000 نفر در هر سال اتفاق می‌افتد. شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو می‌تواند باعث ایجاد درد، تورم و کبودی بازو تمام راه طول آن تا آرنج شود. دیگر نشانه‌های آن شامل:
- محدود شدن دامنه حرکت شانه.
- بی حسی در بازوی آسیب دیده و یا دست.
- تغییر شکل بازو.
شکستگی کتف
هر فرد دارای دو استخوان کتف، در هر طرف از پشت بدن می‌باشد، و هر استخوان کتف نیز از یک طرف متصل به استخوان ترقوه و از طرف دیگر متصل به استخوان سر بازو می‌باشد. فردی که دچار شکستگی کتف شده باشد معمولا درد شدیدی را تجربه می‌کند. این درد اغلب:
- ناگهانی می‌باشد
- موضع آن در قسمت فوقانی کمر و در سراسر تیغه شانه و یا در بالای شانه می‌باشد.
- با حرکت دادن بازو یا نفس عمیق کشیدن، درد آن تشدید می‌شود زیرا حرکت کردن دیواره قفسه سینه ممکن است باعث حرکت کتف شکسته شود.
درد شدیدی در حین حرکت دادن بازو و یا در حالت استراحت احساس می‌شود. فرد مصدوم ممکن است اصلا قادر به بلند کردن بازو نباشد. علاوه بر درد، فردی که دچار شکستگی کتف شده است، ممکن است این موارد را نیز تجربه کند:
- وجود کبودی و تورم در شانه، بخصوص در قسمت فوقانی کمر
- احساس ساییدگی در هنگام حرکت دادن شانه (اگر حرکت دادن امکان پذیر باشد)
- عدم توانایی بلند کردن بازوی آسیب دیده، و میل به نگه داشتن بازو و شانه نزدیک بدن
- ضعف مداوم یا سوزن سوزن شدن بازو
شانه حتی ممکن است پهن، افتاده، یا بد شکل به نظر بیاید. شکستگی کتف اغلب با شکستگی دنده‌ها و یا سایر استخوان‌های شانه همراه است، این امر به دلیل انرژی بالایی است که برای شکستن کتف مورد نیاز است. همچنین ممکن است بیمار صدماتی را در سایر نقاط بدن مثل صدمه به سر، ریه، قفسه سینه، یا نخاع دچار شده باشد.
سوالات خود را از دکتر بپرسید.
علل و عوامل خطر آفرین در موارد شکستگی شانه
عوامل خطر آفرین که احتمال شکستگی شانه را افزایش می‌دهند، به شرح زیر است:
- مشارکت در ورزش‌های تماسی، از جمله فوتبال
- انجام فعالیت‌هایی که احتمال سقوط کردن دارد، مانند صخره نوردی، دوچرخه سواری، اسب سواری و یا …
- کاهش تراکم استخوان که مرتبط با پوکی استخوان است.
- نبستن کمربند ایمنی در هنگام رانندگی
تشخیص شکستگی شانه
کارشناسان تخمین می‌زنند 80 تا 95 درصد از افراد مبتلا به شکستگی کتف دارای آسیب‌های جانبی نیز هستند. برخی از این آسیب‌های جانبی عبارتند از:
- شکستگی دنده
- انسداد و متلاشی شدن ریه
- ضربه دیدن ریه
- آسیب به شبکه اعصاب بازو (یک سری از اعصاب موجود در گردن و شانه)
- شکستگی ترقوه
- آسیب دیدن سر و ستون فقرات
تشخیص شکستگی شانه ممکن است به تاخیر بیافتد به دلیل اینکه اغلب آسیب‌هایی که همراه با شکستگی شانه رخ می‌دهد ممکن است جدی بوده و نیاز به مداخله پزشکی فوری داشته باشد.
معاینه فیزیکی
پزشک سعی خواهد کرد یک معاینه فیزیکی کامل انجام دهد. با این حال، همیشه ممکن است با توجه به آسیب‌های جدی و بالقوه که به طور معمول با یک شکستگی شانه رخ می‌دهد، امکان پذیر نباشد. اگر معاینه قابل انجام باشد، پزشک ممکن است اقدام به انجام موارد زیر کند:
- ارزیابی پوست برای تشخیص هر گونه شکستگی باز (شکستگی استخوان ممکن است پوست را سوراخ کرده باشد).
- توجه به نقاطی که حساسیت به لمس داشته یا دچار تورم، کبودی (تغییر رنگ پوست) و احساس ساییدگی دارد.
- در نظر گرفتن موقعیت شانه و دامنه حرکت دادن آن، که محدود خواهد شد اگر اصلا امکان آن وجود داشته باشد.
- بررسی برای سایر جراحات احتمالی
- لمس کردن دیواره قفسه سینه و ترقوه
این که آیا یک معاینه فیزیکی انجام شود یا خیر، پزشک از قفسه سینه و شانه شکسته عکس برداری خواهد نمود. دیواره قفسه سینه می‌تواند در شکستگی شانه آسیب دیده باشد، زیرا از آن محافظت می‌کند.
تصویر برداری از محل شکستگی
به منظور ایجاد محل و وسعت آسیب، آزمایش‌های زیر ممکن است تجویز شود:
- تصویر برداری با اشعه ایکس از شانه و قفسه سینه
- سی تی اسکن ناحیه میانی بدن و قفسه سینه
- سی تی اسکن از شانه
معاینه دقیق عصبی- عروقی برای تشخیص دقیق‌تر توصیه می‌شود و برای اطمینان از اینکه اعصاب یا عروق در اثر شکستگی آسیب ندیده‌اند. همچنین توصیه می‌شود عکس العمل هر دو بازو مورد آزمون قرار گیرد.
گزینه‌های درمانی شکستگی شانه (ترقوه، کتف و سر استخوان بازو)
درمان غیر جراحی
درمان‌های غیر جراحی شکستگی شانه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
بستن با اسلینگ (آتل گردنی)
- پوشیدن اسلینگ یا بازو بند به طور معمول پس از شکستگی توصیه می‌شود. این کمک می‌کند تا از حرکت بازو در هنگام دوره نقاهت ناحیه آسیب دیده جلوگیری شود.
- استفاده از اسلینگ موجب عدم حرکت دادن بازو می‌شود. بی حرکتی به وسیله بستن دست به بدن گزینه دیگری است که حمایت از آن را فراهم می‌کند و بیشتر به صورت افقی در اطراف قفسه سینه و بازو بسته می‌شود. دکتر به طور معمول توصیه خواهد کرد که بازو را به مدت 2 تا 3 هفته، بی حرکت نگه دارید اما مقدار دقیق این زمان به نوع شکستگی، سن بیمار، و دیگر شرایط پزشکی بستگی دارد.
دارو درمانی
داروهای ضد درد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن، معمولا برای کاهش درد تجویز می‌شوند.
تمرینات محدوده حرکتی
انجام دامنه وسیعی از حرکت ورزش‌های ملایم ممکن است 7 تا 10 روز پس از آسیب آغاز شود.
فیزیوتراپی
- تمرینات فیزیوتراپی هنگامی که شکستگی استخوان شروع به بهبود کند، توصیه خواهد شد. بیمار باید با انجام حرکات خفیف که به راحتی انجام می‌شود، شروع کند. سپس اندک اندک تمرینات شدیدتر پس از بهبود استخوان اضافه خواهد شد. ملاقات با پزشک به طور منظم برای اطمینان از اینکه قطعات استخوان شکسته شده ترمیم یافته و در محل صحیح خود هستند، لازم است زیرا شکستگی می‌تواند به خارج از محل خود تغییر مکان دهد.
- یک دکتر ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد. فیزیوتراپی می‌تواند 2 تا 3 هفته بعد از آسیب شروع شود. از زمان شروع درمان فیزیوتراپی، در عرض 2 هفته نتایج بهبود یافتن شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو بدون نیاز به جراحی دیده می‌شود. در برخی از موارد، درمان شکستگی استخوان پروگزیمال سر بازو می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:
- گرفتگی شانه
- آرتروز مفصل پس از سانحه یا تصادف
- اختلال در عملکرد شانه
عوارض کمتر شایع اما جدی‌تر عبارتند از عدم درمان شکستگی و مرگ استخوان ناشی از نرسیدن خون کافی (نکروز آواسکولار). اگر شکستگی استخوان در بخش بالای بازو باشد و برای مدتی بیش از حد طولانی این بخش بی حرکت باشد، بیمار ممکن است قادر به حرکت شانه نباشد (یک نوع بیماری که به نام شانه منجمد، و یا شانه چسبیده شناخته می‌شود).
درمان با عمل جراحی
برای شکستگی ترقوه ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد اگر به علت شکستگی استخوان قطعات استخوان شکسته از محل آناتومیکی صحیح خود جا بجا شوند. (اصطلاح پزشکی برای این حالت شکستگی همراه با جابجایی است). در این موارد، استخوان را باید به محل اولیه خود منتقل کرد تا التیام یابد. استفاده از صفحات، پیچ، و پین اغلب در طول فرآیند جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. توانبخشی پس از عمل جراحی شامل تمریناتی است که می‌توان در خانه و یا با کمک یک متخصص فیزیوتراپی انجام داد. برای شکستگی استخوات پروگزیمال سر بازو در برخی موارد، استخوان پروگزیمال سر بازوی شکسته شده باید با عمل جراحی ترمیم شده یا جایگزین شود. جراحان ممکن است استفاده از صفحات و پیچ، برای اطمینان از اتصال قطعات استخوان ها به هم استفاده کنند. اگر استخوان را با جراحی نتوان ترمیم کرد ممکن است نیاز باشد که آن را جایگزین نمود. جراحی در موارد زیر ضروری است و یا توصیه می‌شود:
- شکستگی همراه با جابجایی، که در آن سر استخوان بازو از سوکت شانه خارج شده است.
- شکستگی‌های باز، که در آن استخوان به سطح پوست نفوذ می‌کند.
- صدمه دیدن رگ‌های خونی و اعصاب.
- شکستگی باعث تکه شدن استخوان سر بازو شده است، که در آن بخشی از استخوان سر بازو باعث آسیب دیدن غضروف مفصل شده است.
- آسیب دیدن غضروف مفصلی
- شکستگی موجب پارگی روتاتورکاف شده است.
در موارد خاص، عمل جراحی برای ترمیم شانه شکسته مورد نیاز است. جراحی شکستگی کتف ممکن است توصیه شود در مواردی که:
- زاویه استخوان باعث بدشکلی اندام (بدشکلی زاویه ای) می‌شود.
- موقعیت استخوان دیگر در موقعیت آناتومیک صحیح خود نیست (جابه جایی)
- سوکت گلنوئید شکسته شده و باعث بی ثباتی استخوان سر بازو و سوکت مشترک آن می‌شود.
- سایر استخوان‌ها، مانند ترقوه نیز شکسته شده‌اند.
جراح ممکن است عمل جراحی را به تعویق اندازد اگر همراه با صدمات دیگری در همان سمت از بدن باشد. از آنجا که شکستگی شانه به طور معمول با وقایع آسیب زا مرتبط است، انجام این عمل اغلب به شدت سایر صدمات وابسته بستگی دارد.
توانبخشی پس از جراحی
بهبودی کامل پس از شکستگی شانه را می‌توانید در حدود یک سال در نظر بگیرید، اما سرعت بیشتر بهبودی می‌تواند به تعدادی از عوامل دیگر، بستگی داشته باشد، از جمله:
- سن: درمان کامل شکستگی در کودکان بسیار سریع‌تر از بزرگسالان است.
- پذیرش و همکاری: افرادی که تمایل به دنبال برنامه توانبخشی اولیه خود دارند زودتر بهبود می‌یابند.
سرعت بهبود همچنین به نوع درمان بستگی دارد. افراد مسنی که عمل جایگزینی شانه معکوس داشته‌اند ممکن است نسبت به کسانی که عمل جایگزینی بخشی از شانه را دارند، بهبود سرعت بیشتری داشته باشد. توانبخشی پس از درمان به روش غیر جراحی می‌تواند شامل نظارت بر درد، التهاب، و مشاوره با یک مشاور باشد. برنامه تقویتی نیز ممکن است به توانبخشی اضافه شود. و به کمک آن می‌توانید 6 تا 12 ماه بعد، به طور کامل حرکت شانه را برگردانید. شکستگی بدنه استخوان کتف معمولا با روش بدون جراحی با نتایج خوبی درمان می‌شود. با این حال، شکستگی گردن کتف یا گلنوئید ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد. پزشک دستورالعمل‌های بعد از عمل را متناسب با نیازها و اهداف فرد بیمار تنظیم می‌کند. دستورالعمل‌های عمومی ممکن است شامل این موارد باشد:
مراقبت های بعد از جراحی شکستگی شانه
- استفاده از اسلینگ برای 3 یا 4 هفته بعد از عمل جراحی.
- گذاشتن یخ روی شانه، چند بار در روز برای کاهش ورم. بسته یخ را در یک حوله و یا پارچه قرار دهید تا از سوختن با یخ جلوگیری شود.
- اجتناب از اشیاء بلند کردن اشیاء با وزن بیش از پنج پوند در طول شش هفته اول بعد از عمل.
- مشارکت در تمرینات فیزیوتراپی زمانی که پزشک توصیه به انجام این کار می‌کند.
به طور کلی، فعالیت‌های عادی را می‌توان 6 هفته پس از شکستگی استخوان ترقوه از سر گرفت، اما شرکت در ورزش‌های تماسی باید برای 2 تا 4 ماه به تعویق افتد. این کار زمان کافی برای درمان استخوان‌ها را فراهم می‌کند. سرعت بهبودی ممکن است در افراد مبتلا به دیابت و یا افرادی که از دخانیات و نیکوتین استفاده می‌کنند، به دلیل اثری که بر مهار ترمیم استخوان دارد، کاهش یابد.