بازدیدها: 0
پیچ‌خوردگی و رگ به رگ شدن یک یا چند رباط از چهار رباط زانو باعث آسیب‌دیدگی آنها می‌شود. چهار رباط زانو عبارتند از: رباط جانبی بیرونی، رباط جانبی داخلی، رباط صلیبی خلفی و رباط صلیبی قدامی. هر یک از این رباط‌ها ممکن است به دلیل کشش بیش از حد یا پارگی ناشی از چرخش یا پیچ خوردن زانو دچار آسیب‌دیدگی شوند. پارگی‌های شدید رباط غالباً برای ترمیم نیاز به عمل جراحی و یک دوره توان‌بخشی گسترده دارند تا به طور کامل بهبود یابند؛ اما فیزیوتراپی و ورزش درمانی هم می‌تواند به درمان یا بهبودی بعد از جراحی کمک کند. با این وجود نباید فراموش کرد که قبل از انجام هر حرکت ورزشی برای درمان پارگی رباط صلیبی زانو باید با دکتر فیزیوتراپی مشورت کرد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۳ و ۰۲۱۲۶۷۲۲۰۰۴ تماس حاصل فرمایید.
انواع آسیب‌دیدگی‌های زانو
چهار رباط در زانو قرار دارد که باعث تثبیت این مفصل می‌شوند. هر یک از این رباط‌ها در زانو ممکن است در هنگام دویدن، پرش، چرخش یا پیچ‌خوردگی زانو دچار آسیب‌دیدگی شوند. در زیر لیستی از آسیب‌دیدگی‌های احتمالی رباط‌های زانو آورده شده است.
آسیب‌دیدگی رباط صلیبی قدامی
رباط صلیبی قدامی، بالای استخوان ساق پا (تیبیا) را به انتهای قسمت خارجی استخوان ران (فمور) در جلوی زانو وصل می‌کند. این رباط از لغزیدن استخوان ساق پا در جلوی استخوان ران جلوگیری کرده و چرخش‌های زانو را کنترل می‌کند. آسیب‌دیدگی رباط صلیبی قدامی زمانی اتفاق می‌افتد که این رباط کشیده شده یا پاره شود و یکی از رباط‌های زانو است که احتمال آسیب‌دیدگیان زیاد است.
آسیب دیدی رباط صلیبی خلفی
رباط صلیبی خلفی، قوی‌ترین رباط در زانو است و به همین دلیل، کمتر دچار آسیب‌دیدگی می‌شود. این رباط، انتهای استخوان ران را به بالای فیبولا (استخوان پایین پا) در پشت زانو وصل می‌کند. این رباط حرکت‌های زانو به سمت عقب را کنترل می‌کند. آسیب‌دیدگی رباط صلیبی خلفی زمانی اتفاق می‌افتد که رباط بیش از حد کشیده شده و پاره شود و غالباً به این آسیب‌دیدگی “کشش بیش از حد زانو ” گفته می‌شود.
آسیب‌دیدگی رباط جانبی درونی
رباط جانبی درونی بالای استخوان ساق پا (تیبیا) را به انتهای استخوان ران (فیمور) از سمت درون زانو وصل می‌کند. این رباط، زانو را از سمت داخل ثابت و پایدار نگه می‌دارد. آسیب‌دیدگی رباط جانبی درونی زمانی اتفاق می‌افتد که رباط کشیده شده یا پاره شود.
آسیب‌دیدگی رباط جانبی درونی
رباط جانبی بیرونی، انتهای استخوان ران (فیمور) را به بالای استخوان پایین پا (فیبولا) از سمت بیرون زانو وصل می‌کند. این رباط ثبات و پایداری زانو را از سمت بیرونی تأمین می‌کند. رباط جانبی بیرونی زمانی دچار آسیب‌دیدگی می‌شود که کشیده شده یا پاره شود.
دلایل پارگی رباط زانو
رباط‌های زانو غالباً در حوادث ورزشی، پرش‌های اشتباه که باعث تغییرات ناگهانی در جهت زانو می‌شوند یا ضربه مستقیم به زانو مثل ضربات ناشی از تکل در فوتبال دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. به هر حال، رباط زانو به دلایل غیر ورزشی مانند تصادف با اتومبیل یا وارد شدن هر ضربه مستقیمی به زانو نیز ممکن است دچار آسیب‌دیدگی شوند.
درجه پارگی و کشیدگی رباط صلیبی زانو
هر چهار رباط زانو ممکن است در چهار سطح دچار آسیب‌دیدگی شوند:
آسیب‌دیدگی‌های خفیف درجه 1 رباط‌های زانو
این خفیف‌ترین نوع پیچ‌خوردگی است و زمانی اتفاق می‌افتد که رباط زانو کشیده می‌شود ولی پاره نمی‌شود. با این که این عارضه باعث بی‌ثباتی و ناپایداری زانو نمی‌شود اما هنوز قابل درمان است اما احتمال بروز دوباره این نوع آسیب‌دیدگی در آینده افزایش می‌یابد.
آسیب‌دیدگی متوسط درجه 2 رباط‌های زانو
رباط آسیب‌دیده زانو در این حالت به طور جزئی دچار پارگی می‌شود و در نتیجه متورم و دردناک شده و باعث ایجاد اشکال در حرکت دادن زانو می‌شود.
آسیب‌دیدگی شدید درجه 3 رباط‌های زانو
در این نوع آسیب‌دیدگی، رباط زانو به کلی پاره شده و باعث می‌شود که زانو بسیار بی‌ثبات و ناپایدار شده و قادر به تحمل وزن بدن نباشد.
علائم پارگی رباط زانو
بسته به میزان شدت آسیب‌دیدگی رباط زانو، شما ممکن است دچار درد و تورم شده و سطحی از علائم زیر را نیز تجربه کنید:
• قرمزی و تورم
• کاهش دامنه حرکتی در زانو
• مشکل یا ناتوانی در انداختن وزن بدن روی پا
• احساس خالی کردن زانو یا مفصل
• درد زانو به خصوص در ناحیه‌ای که رباط / رباط‌ها دچار آسیب‌دیدگی شدند
• زمانی که شدیدترین نوع آسیب‌دیدگی یعنی آسیب‌دیدگی نوع 3 اتفاق می‌افتد، زانو صدای تق‌تق می‌دهد.
• زمانی که نوع شدید آسیب‌دیدگی رباط زانو اتفاق می‌افتد ممکن است در زیر پوست نیز خونریزی اتفاق بیفتد.
• گاهی اوقات، زمانی که آسیب‌دیدگی شدید اتفاق می‌افتد، دردی احساس نمی‌شود زیرا گیرنده‌های درد نیز آسیب می‌بینند.
تشخیص پارگی رباط زانو
• بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: روند تشخیص آسیب‌دیدگی در زانو با بررسی سوابق پزشکی بیمار و چگونگی آسیب‌دیدگی آغاز می‌شود. نخست، زانو ممکن است دردناک و متورم باشد و معاینه آن دشوار گردد. پزشک ممکن است قادر به تشخیص آب‌آوردگی زانو (افیوژن) باشد اما درد و تورم ممکن است مانع معاینه و بررسی رباط‌های آسیب دیده شود. اگر تورم کاهش یافت می‌توان ثبات و پایداری زانو را به کمک معاینات بالینی تشخیص داد. ممکن است مفصل زانو نسبت به درد نیز حساس شود. همچنین ممکن است عضلات چهار سر زانو ضعیف شوند. انجام معاینات بالینی به ارزیابی و بررسی ساختارها درونی زانو که ممکن است دچار آسیب‌دیدگی شده باشند نیز کمک می‌کند. این شامل فشار وارده بر رباط‌های جانبی و بررسی مینیسک یا غضروف می‌شود.
• تصویربرداری: در عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس، شکستگی‌های استخوان که ممکن است علاوه بر آسیب‌دیدگی رباط صلیبی قدامی اتفاق افتاده باشند نیز مشخص می‌شود. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) برای ارزیابی آناتومی زانو انجام می‌شود که در آن آسیب‌دیدگی‌های رباط‌ها، مینیسک ها و استخوان مشخص می‌شود. با این که این آزمایش تصویری برای مشاهده آناتومی زانو انجام می‌شود اما نمی‌تواند جایگزین بررسی سوابق پزشکی و معاینات بالینی شود. همه افرادی که دچار آسیب‌دیدگی‌های زانو می‌شوند نیاز به انجامام آر آی ندارند.
فیزیوتراپی پارگی رباط زانو
متخصص فیزیوتراپی می‌تواند همه انواع آسیب‌دیدگی‌های رباط زانو را درمان نماید و با بیمار در دوران ریکاوری و بهبودی پس از انجام عمل جراحی زانو همکاری نماید.
تحریک الکتریکی عصب
در تحریک الکتریکی عصب از پدهای الکترود برای اتصال یک دستگاه کوچک باطری دار استفاده می‌شود. جریان الکتریکی توسط این دستگاه به عصب‌ها ارسال شده تا درد را از بین ببرد. همچنین با استفاده از روش تحریک الکتریکی عصب، با تحریک ترشح مسکن‌های طبیعی (اندورفین) در مغز، درد کاهش یافته و تسکین می‌یابد. عصب‌ها را می‌توان با فرکانس پایین یا بالا به صورت الکتریکی تحریک نمود. بسیاری از تجهیزات تحریک الکتریکی عصب یک کنترلر دارند که به وسیله آن می‌توان فرکانس را تنظیم کرد.
جریان اینترفرنشیال
جریان اینترفرنشیال یک روش تحریک الکتریکی است که متخصص فیزیوتراپی به کمک آن درد را کاهش داده و گردش جریان خون را در بافت‌های آسیب دیده افزایش می‌دهد. جریان اینترفرنشیال مانند تحریک الکتریکی مغز است اما جریان در این روش به راحتی حرکت کرده و در قسمت‌هایی از آسیب‌دیدگی که درد بیشتری دارند تغییر می‌یابد.
تحریک با ولتاژ بالا
تحریک الکتریکی با ولتاژ بالا نوعی تحریک الکتریکی است که متخصص فیزیوتراپی توسط آن به کاهش درد و افزاش گردش جریان خون کمک می‌کند. این روش نیز گاهی اوقات برای کمک به التیام و بهبود زخم‌ها انجام می‌شود. تصور می‌شود که تحریک با ولتاژ بالا به تغییر نوع سلول‌های نزدیک به زخم کمک کرده و روند بهبودی آنها را تسریع می‌کند.
اولتراسوند طبی
اولتراسوند طبی یکی از مداخلات درمانی است که معمولاً در طب فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش به بافت‌های عمقی بدن حرارت داده می‌شود. این بافت‌ها شامل عضلات، تاندون‌ها، مفاصل و رباط‌ها می‌شوند. اولتراسوند با دستگاهی انجام می‌شود که یک مبدل صوتی دارد. مقدار کمی ژل در قسمت تحت درمان مالیده می‌شود سپس متخصص فیزیوتراپی به آهستگی این مبدل را با حرکات دوار کوچک روی بدن حرکت می‌دهد. متخصص فیزیوتراپی تنظیمات دستگاه را از روی یونیت اولتراسوند تغییر می‌دهد تا بتواند عمق نفوذ امواج اولتراسوند را کنترل کرده یا شدت آن را تغییر دهد. دستگاه در مراحل مختلف بهبودی باید تنظیمات متفاوتی داشته باشد. در صورت وجود توده‌ها در بدن و یا وجود زخم‌های باز در بدن می‌توان از روش‌های جایگزین اولتراسوند استفاده کرد. ژل مورد استفاده برای انجام اولتراسوند ممکن است محل تجمع باکتری‌هایی شود که وارد زخم می‌شوند). متخصص فیزیوتراپی ممکن است از ژل اولتراسوند در ترکیب با داروهای موضعی به منظور درمان التهاب اطراف بافت نرم در بدن استفاده نماید که به این فرایند فونوفورزیس گفته می‌شود.
ورزش و حرکات اصلاحی برای کشیدگی و پارگی رباط صلیبی زانو
در این جا به برخی از تمرینات درمانی که در دوران بهبودی بسیار مؤثر و مفید هستند اشاره می‌کنیم:
فلکشن زانو با حرکت پاشنه پا
• به پشت روی زمین دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید
• پاشنه پای خود را با خم کردن زانوی آسیب دیده تا آنجا که می‌توانید به سمت عقب بکشید. سپس پای دیگر خود را دور مچ پای خود قلاب کرده و کمک کنید تا پاشنه شما عقب‌تر بیاید.
• این حالت را به مدت 6 ثانیه حفظ کنید و سپس 10 ثانیه استراحت کنید
• این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.
حرکت دادن پاشنه پا روی دیوار
• نزدیک به یک دیوار روی زمین دراز بکشید به طوری که بتوانید هر دو پای خود را روی دیوار قرار دهید. باسن شما باید نزدیک به دیوار قرار گیرد تا بتوانید این حرکت را به راحتی انجام دهید.
• هر دو پای خود را روی دیوار قرار دهید. به آرامی اجازه دهید که پای آسیب دیده شما به سمت پایین دیوار حرکت کند تا شما در زانوی خود کشش را احساس کنید.
• این حالت را 15 تا 30 ثانیه حفظ کنید.
• سپس به آرامی پای خود را بالا برده و نقطه شروع تمرین برسانید.
• این حرکت را 2 تا 4 مرتبه تکرار کنید.
عضلات چهار سر
• در حالی که پای آسیب دیده خود را دراز کرده‌اید روی زمین یا یک جای محکم بنشینید. یک حوله لوله شده کوچک در زیر زانوی خود قرار دهید. پای دیگر خود را خم کنید به طوری که کف آن روی زمین قرار گیرد.
• با فشار دادن پشت زانو به حوله، عضلات ران پای آسیب دیده خود را منقبض کنید
• این حالت را به مدت 6 ثانیه حفظ کنید سپس به مدت 10 ثانیه استراحت کنید.
• این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.
قوس کوتاه عضلات چهار سر
• در حالی که زانوهای خود را روی یک حوله لوله شده بزرگ خم کرده‌اید به پشت زوی زمین دراز بکشید.
• قسمت پایین پای آسیب دیده خود را بلند کرده و زانوی خود را با منقبض کردن عضلات ران صاف کنید. در هنگام انجام این حرکت باید پشت زانوی شما روی حوله لوله شده قرار داشته باشد.
• زانوی خود را به مدت 6 ثانیه صاف نگه دارید و سپس به آرامی زانوی خود را خم کرده و پای خود را روی زمین قرار دهید. بین حرکات حدود 10 ثانیه استراحت کنید.
• این حرکت را 8 تا 12 مرتبه تکرار کنید.
بلند کردن پای صاف از جلو
• در حالی که زانوی سالم خود را خم کرده‌اید و کف آن روی زمین قرار گرفته است، به پشت دراز بکشید
• پای آسیب دیده شما باید صاف باشد. باید انحنای قسمت پایین کمر شما در حالت طبیعی باشد. شما باید بتوانید دستان خود را بین کف زمین و کمر خود عبور دهید به طوری که کف دست شما کف زمین را لمس کرده و پشت دست شما هم به کمرتان بخورد.
• با فشار دادن پشت زانو به کف زمین، عضلات ران پای آسیب دیده خود را منقبض کنید. زانوی خود را صاف نگه دارید.
• در حالی که عضلات ران خود را منقبض کرده و پای خود را صاف نگه داشته‌اید، پای آسیب دیده را بلند کنید تا پاشنه پای شما حدود 30 سانتی‌متر از زمین فاصله بگیرد. این حالت را حدود 6 ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی پای خود را پایین بیاورید.
• بین حرکات حدود 10 ثانیه استراحت کنید.
• این حرکت را 8 تا 12 ثانیه تکرار کنید.
حرکت جنگجوی 2
در حالی که به اندازه یک پا بین پاهای شما فاصله وجود دارد، بایستید. پای راست خود با زاویه 90 درجه خم کنید. پاشنه پای چپ را هم راستا به انحنای چپ قرار دهید. قسمت میانی بدن را با بالا کشیدن شکم به سمت چانه درگیر کنید. قفسه سینه و ران‌ها را باز نگه دارید، دستان را به اندازه سطح شانه‌ها بالا ببرید. زانوی راست خود را خم کنید تا با مچ پای شما هم‌راستا شود. این حالت را به اندازه 10 مرتبه تنفس نگه دارید. سپس پای خود را صاف کنید البته نباید زانوی خود را قفل کنید و دوباره آن را باید به حالت جنگجوی 2 خم کنید. این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید و سپس برای پای دیگر نیز انجام دهید. این حرکت را در دوست انجام دهید.
حالت بچه
به آرامی روی پاشنه‌های خود بنشینید و پیشانی خود را به سمت زمین خم کنید. با کمک دستانتان، خودتان را بالا نگه دارید. هر گاه علائمی از ناراحتی احساس کردید، انجام این حرکت را متوقف کنید. به مرور زمان و با افزایش دامنه حرکتی می‌توانید باسن خود را به پاشنه‌ها نزدیک‌تر کنید. این که بتوانید حرکت حالت بچه را به طور کامل انجام دهید ممکن است چندین ماه زمان ببرد.