درمان دررفتگی مفصل شانه و کتف: تغییر سبک فعالیت های روزانه و ورزش

پارگی‌‌های غضروف لابروم و رباط‌‌های شانه، شایع ترین آسیب‌‌های شانه هستند که از یک ضربه و یا استفاده مداوم و بیش از حد از شانه و یا سایش مفصل شانه ناشی می‌شوند. این پارگی‌‌ها باعث می‌شوند که مفصل نسبت به جابجایی و دررفتگی مکرر همراه با درد آسیب پذیر شود. دررفتگی مفصلی زمانی که یک آسیب، استخوان را به خارج از محل طبیعی خود در یک مفصل می‌راند، رخ می‌دهد. دررفتگی شانه، لگن، آرنج، انگشتان، مچ پا و فک، شایع هستند و معمولاً با سقوط، ضربه یا دیگر آسیب‌‌های شدید ایجاد می‌شوند. هنگامی که یک مفصل جابجا می‌شود، معمولاً یک تغییر شکل قابل توجه در آن اتفاق می‌افتد. حرکت دادن مفصل جابجا شده بسیار دشوار است و باعث درد شدید می‌شود. برای کاهش تورم و کنترل هر نوع خونریزی موضعی در آن، باید روی آن یخ بگذارید.

جابجایی مفصل شانه و دررفتگی آن چه انواعی دارد؟

---

‌پارگی‌‌های غضروفی بر اساس محل آنها در مفصل شانه، نام‌‌های بسیاری دارند. بیشتر این پارگی‌‌ها ‌لابروم را درگیر می‌کنند، لابروم یک “حلقه O” مانندی است که در امتداد محیط حفره شانه (گلنوید) قرار دارد (به دور تا دور لبه حفره می‌چسبد). ‌لابروم باعث می‌شود گلنویید بزرگتر و عمیق‌تر شود و به عنوان یک نقطه اتصال برای رباط‌‌های شانه و تاندون ماهیچه دوسر بازو عمل می‌کند. ‌پارگی‌‌های نیمه بالایی ‌لابروم معمولاً پارگی‌‌های اسلاپ SLAP – قدامی (جلویی) – خلفی (پشتی) لابروم بالایی – نامیده می‌شوند. این ‌پارگی‌‌ها می‌توانند با صدای تق یا  احساس بریدگی یا کشیدگی در طول شانه ظاهر شوند. گاهی اوقات، با حرکت دادن شانه به روش خاصی، یک فرد می‌تواند شانه را بمالد، به طوری که ‌پارگی و درد به طور موقت فروکش کند. متأسفانه، این ‌پارگی‌‌ها به خودی خود درمان نمی‌شوند. ‌پارگی در نیمه پایین ‌لابروم معمولاً رباط‌‌های جلو یا پشت شانه را درگیر می‌کند. این باعث می‌شود تا مفصل گویی (سر استخوان هومرال) بیش از حد در گلنوید در یک یا هر دو جهت حرکت کند و لقّی ایجاد شود.

دررفتگی مفصل شانه چه نشانه‌‌هایی دارد؟

---

افرادی که دارای دررفتگی شانه می‌شوند ممکن است یک صدای تق (صدای شکستن مفصل در حرکت‌های آنی و تند مفصل)  (popping) یا تلق (clicking) در شانه در هنگام حرکت دادن شانه بشوند، این صدا می‌تواند بدون درد یا دردناک باشد. در بعضی موارد به نظر می‌رسد تق کردن درد را کاهش می‌دهد. در موارد زیادی، درد  در طول ورزش کم و خفیف است، اما بعد از ورزش در آن شب یا شب بعدی، درد خیلی شدیدتر و بدتر می‌شود. درد ممکن است با اقدامات خاصی مانند بالا بردن بازو در پرتاب، و یا زمانی که راکت با توپ برخورد می‌کند، ظاهر شود. این درد می‌تواند با استراحت کاهش یابد، اما زمانی که شانه دوباره شروع به فعالیت می‌کند، دوباره شروع می‌گردد. شانه‌ای که به آسانی به حفره خود داخل و از آن خارج می‌شود، نشان دهنده‌ی یک پارگی رباط شدیدتر است. جابجایی جزئی، نیمه دررفتگی نامیده می‌شود، در حالی که جابجایی کامل مفصل شانه، دررفتگی نامیده می‌شود. جابجایی ممکن است نیاز به یک فرد برای کمک به جابجایی یا جاانداختن مفصل شانه داشته باشد. برخی از افرادی که دچار جابجایی‌های فراوان در شانه شده‌اند، در جاانداختن شانه خود بدون کمک و تنها با دستکاری آرام شانه، ماهر شده‌اند. با این وجود قرار دادن شانه به شدت در محل خود – توصیه نمی‌شود، زیرا در واقع می‌تواند آسیب را بدتر کند. به بعضی از بیماران به اشتباه گفته می‌شود که باید با “شانه سست” خود زندگی کنند یا یک عمل جراحی عمده انجام دهند، بنابراین آنها تصمیم می‌گیرند که با این بیماری به زندگی خود ادامه دهند.

عواملی که خطر ایجاد دررفتگی در مفصل شانه را ایجاد می‌کنند.

---

‌پارگی‌‌های لابروم و کپسول شانه در افراد فعال در فعالیت‌‌های حرفه ای یا تفریحی که نیاز به استفاده از قسمت فوقانی بدن دارند، بسیار شایع هستند. ‌پارگی می‌تواند زمانی رخ دهد که بازو به طور شدید به یک موقعیت غیرطبیعی حرکت داده شود و فشار بیش از حد بر روی شانه وارد شود. افرادی که در ورزش‌هایی مانند تنیس، شنا، قایقرانی، والیبال و بیس بال شرکت می‌کنند، که در آن شانه به صورت تکراری استفاده می‌شود، بیشتر در معرض خطر هستند. ورزشکاران ورزش‌های هیجانی (اسنوبردسواران، اسکی‌بازان، اسکیت بورد سواران، موج سواران و علاقه مندان به ورزش‌های موتوری) نیز در معرض خطر این آسیب هستند. افرادی که مشاغل آنها مستلزم بلند کردن یا حرکت دادن مکرر وسایل به بالای سر است، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. یک آسیب خارجی، مانند سقوط بر روی یک بازوی کشیده شده یا بر روی شانه، روش دیگری است که عموم مردم از طریق آن، شانه و کتف خود را دچار آسیب می‌کنند.

شرایط مشابه که ممکن است با دررفتگی مفصل شانه اشتباه گرفته شوند

---

‌پارگی‌‌های لابروم و کپسول شانه ممکن است با پارگی‌های روتاتور کاف، “شانه‌ی منجمد” (کپسولیت چسبنده) و آرتریت‌های شانه یا گردن اشتباه گرفته شوند که هر کدام ممکن است تا حدودی علائم مشابهی را داشته باشند– و باید از این بیماری‌ها متمایز شوند. ‌پارگی‌‌های روتاتور کاف معمولاً باعث درد و ضعف می‌شوند. شانه‌ی منجمد با سفتی شانه مشخص می‌شود، اما نتیجه رادیولوژی در آن، معمولاً طبیعی است. آرتریت شانه اغلب با سفتی و ظاهر شدن صدای تق در شانه همراه است. آرتریت گردن ممکن است موجب درد و ضعف در شانه شود و این درد ممکن است وقتی سر را در موقعیت خاصی قرار می‌دهید، شدیدتر و بدتر شود. یک جراح با تجربه‌ی شانه می‌تواند با یک سابقه پزشکی دقیق و معاینه جسمی، به راحتی به شما بگوید که چه چیزی باعث درد بیمار یا بی ثباتی شانه‌ی بیمار شده است.

عوارض جانبی

---

عوارض ناشی از جابجایی شانه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• پارگی عضلات، رباط‌‌ها و تاندون‌‌هایی که مفصل شانه شما را تقویت می‌کنند؛
• آسیب در یا اطراف عصب یا عروق خونی مفصل شانه؛
• بی ثباتی شانه، به ویژه اگر شما یک جابجایی شدید یا دررفتگی‌های تکراری داشته باشید، که باعث می‌شود شما بیشتر در معرض آسیب مجدد باشید.

اگر شما کشش یا پاره شدن رباط‌‌ها یا تاندون‌‌ها را در شانه خود یا آسیب اعصاب یا عروق خونی در اطراف مفصل شانه خود دارید، برای ترمیم این بافت نیاز به جراحی خواهید داشت.

دررفتگی و عدم ثبات شانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

---

هنگامی که یک بیمار با یک بیماری شانه به پزشک مراجعه می‌کند، روش تشخیص اولیه پزشک شامل شنیدن سابقه پزشکی بیمار به طور شفاهی و معاینه جسمی می‌شود. سؤالات خاصی در مورد مکانیزم آسیب بیمار یا زمینه فعالیت، سرنخ‌‌هایی را برای دکتر فراهم خواهند آورد. سپس تست‌‌های جسمی خاصی برای مشخص کردن علت بیماری انجام می‌شوند. عکسبرداری با اشعه ایکس یا رادیولوژی از شانه بیمار معمولاً انجام می‌شود. در برخی موارد اسکن با تصویرسازی تشدید مغناطیسی یا ام آر آی (MRI) برای بیمار تجویز می‌شود، که اغلب نیاز به تزریق رنگ به مفصل شانه دارد. این کار می‌تواند آسیب‌‌های غضروف و رباط‌‌ها را مشخص کند. با این حال، بعضی وقت‌ها که تنها یک اختلال ظریف وجود دارد، نتیجه MRI‌‌ها ممکن است “طبیعی” باشند. در عوض، یک ظاهر غیرطبیعی غضروف كه توسط راديولوژيست پارگی ناميده مي شود، ممكن است يك شکل طبيعي يا يك نتیجه اتفاقی باشد، و چيز ديگری باعث درد بيمار شده باشد. در این موارد، وجود سابقه پزشکی بیمار و معاینات جسمی در دستان یک متخصص بالینی برای تعیین علت درد / ناتوانی بسیار حیاتی است.

چه درمان‌هایی برای دررفتگی مفصل شانه وجود دارد؟

---

درمان شانه جابجا شده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

جا انداختن

دکتر شما ممکن است برخی حرکت‌های آرام را امتحان کند تا استخوان‌‌های شانه شما را به موقعیت مناسب خود بازگرداند. بسته به میزان درد و تورم، ممکن است قبل از دستکاری استخوان‌‌های شانه، یک آرامبخش عضلانی یا مسکّن و یا به ندرت بیهوشی عمومی لازم باشد. هنگامی که استخوان‌‌های شانه جا افتادند، درد شدید باید تقریباً بلافاصله بهبود یابد.

بی حرکت نمودن شانه

پزشک شما ممکن است به مدت چند روز تا سه هفته، یک آتل یا گردن آویز مخصوص برای ثابت نگه داشتن شانه استفاده کند. اینکه چه مدت باید از این آتل یا گردن آویز استفاده کنید، به ماهیت جابجایی شانه و اینکه چقدر پس از جابجایی شانه‌ی شما از آنها استفاده شده است، بستگی دارد.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

این مراحل را برای کمک به کاهش ناراحتی و تسریع بهبودی پس از درمان شانه جابجا شده، امتحان کنید:

• ابتدا یخ و سپس کیسه گرم قرار دهید: قرار دادن یخ روی شانه کمک می‌کند تا التهاب و درد کاهش یابد. از یک کمپرس سرد، یک کیسه سبزیجات یخ زده یا یک حوله پر از تکه‌های یخ برای 15 تا 20 دقیقه در هر بار استفاده کنید. این کار را هر دو ساعت یک بار در روز اول یا دو روز اول انجام دهید. پس از دو یا سه روز، زمانی که درد و التهاب بهبود یافته است، کمپرس‌‌های گرم یا پد گرم کننده می‌تواند به آرامش بخشیدن به عضلات سفت و دردناک کمک کنند. استفاده از کیسه‌های گرم را به مدت 20 دقیقه در هر بار محدود کنید.
• محدوده حرکت شانه خود را حفظ کنید: بعد از یک یا دو روز، بعضی از تمرینات ملایم را طبق دستور پزشک یا فیزیوتراپ خود انجام دهید تا بتوانید حرکات شانه را حفظ کنید. عدم فعالیت می‌تواند مفاصل سفت و دردناک ایجاد کند. علاوه بر این، کم کار کشیدن از شانه برای یک مدت طولانی می‌تواند منجر به شانه‌ی منجمد شود، شانه منجمد یک بیماری است که در آن شانه شما خیلی سفت می‌شود و نمی‌توانید آنرا به راحتی حرکت دهید. هنگامی که جراحت شما بهبود یافت و شما محدوده حرکت خوبی در شانه دارید، تمرین را ادامه دهید. تمرینات کششی روزانه شانه و یک برنامه تقویت و ثبات شانه می‌تواند به جلوگیری از عود جابجایی کمک کند. پزشک یا متخصص فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در برنامه ریزی مناسب تمرین کمک کند.

داروها

داروهای ضدالتهابی یا ضد درد ممکن است در مدیریت دردی در غضروف یا رباط‌‌ها پاره شده است، مفید باشد. اما با این حال، داروها  روند بیماری را تغییر نمی‌دهند. بیمار باید از اثرات جانبی احتمالی این داروها، از جمله تحریک معده، مشکلات کلیوی و خونریزی، آگاهی داشته باشد. اثرات ماندگار تزریق استروئید (کورتیزون) به شانه اثبات نشده است و دارای خطر ابتلا به عفونت است. برای هر دارو، بیماران باید ریسک، تعاملات احتمالی با سایر داروها، دوز توصیه شده و هزینه را بدانند.

توانبخشی با فیزیوتراپی

 پس از اینکه آتل یا گردن آویز شانه شما برداشته شد، یک برنامه توانبخشی تدریجی طراحی شده برای بازگرداندن محدوده حرکت، قدرت و ثبات به مفصل شانه آغاز خواهید نمود. اگر یک جابجایی نسبتاً ساده و بدون آسیب جدی عصبی یا بافت در شانه دارید، مفصل شانه شما احتمالاً طی چند هفته بهبود می‌یابد، اما شما در معرض خطر بیشتر برای جابجایی در آینده خواهید بود. آغاز کردن  مجدد فعالیت‌های بدنی خیلی زود پس از جابجایی شانه ممكن است موجب آسیب به شانه یا جابجایی دوباره در آن شود.

تزریق کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها داروهای قوی هستند که در صورتی که NSAIDها در درمان مؤثر نباشند، می‌توانند برای کاهش التهاب تجویز شوند و می‌توانند هم به صورت قرص و هم داروی تزریقی به بیمار داده شوند. پزشک شما ممکن است کورتیکواستروئیدها را برای درمان آرتریت مفصل تجویز کند. کورتیکواستروئید‌‌ها بسته به نوع جابجایی شانه می‌توانند با تزریق یا به صورت خوراکی مصرف شوند.

اسکلروتراپی

اسکلروتراپی داروهایی هستند که باعث تحریک تاندون‌‌ها و رباط‌‌های آسیب دیده می‌شوند و به امید تحریکِ واکنش بهبود مورد استفاده قرار می‌گیرند. با تزریق دقیق یک محلول مضر خفیف به طور مستقیم در محل رباط یا تاندون پاره شده یا کشیده شده، پرولتراپی یک آسیب خفیف و کنترل شده ایجاد می‌کند که مکانیسم‌‌های بهبود طبیعی بدن را تحریک می‌کند تا بافت جدیدی را در ناحیه ضعیف ایجاد کند. واکنش التهابی خفیف که بوسیله تزریق ایجاد می‌شود، باعث رشد رشته‌های رباط‌ یا تاندون جدید می‌شود و سبب ایجاد سفتی در ساختار ضعیف آن ناحیه می‌گردد. درمان‌‌های اضافی این فرآیند را تکرار می‌کنند، به طوری که تجمع تدریجی بافت‌ها در این ناحیه برای بازگرداندن قدرت اصلی به این ناحیه ممکن می‌شود. تزریق ماده دارویی درون رگ‌های واریسی و سایر اختلالات مشابه باعث ایجاد پاسخ التهابی ملایم در آنها می‌شود که نهایتاً موجب می‌شود این رگ‌ها کوچکتر شوند یا از بین بروند.

درمان با امواج شوکی (شاک ویو تراپی)

درمان با امواج شوکی ، که ESWT نیز نامیده می‌شود، یک روش غیرجراحی است که امواج آکوستیک (صوتی) با انرژی بالا را به یک منطقه هدف می‌دهد تا بیماری‌های مختلف عضلانی، از جمله جابجایی شانه را مداوا کند.

لیزر درمانی

لیزر درمانی  به طور کلی برای تسکین درد در بعضی از اختلالات متعدد مزمن مفصل مؤثر در نظر گرفته می‌شود. شواهدی وجود دارند که لیزر درمانی ممکن است بهبود زخم را تسریع کند، و پیشنهاد شده است که ممکن است در ارتقاء بهبود در روش‌‌های دندانپزشکی مفید باشد. استفاده از نور لیزر کم قدرت برای تحریک نقاط طب سوزنی از طرف بسیاری از پزشکان حمایت شده است، اما مطالعات انجام شده برای تأیید این عمل در مجلات مهم پزشکی منتشر نشده اند. لیزر درمانی نوعی از درمان است که از لیزرهای کم قدرت در طول موج‌‌های (یا رنگ‌های) خاص استفاده می‌کند و در انتخاب نقاطی در بدن انسان یا حیوان، برای کاهش درد یا التهاب و تسریع بهبودی به کار می‌رود.

تمرینات ورزشی

برای اصلاح ساختارهای پاره شده داخل شانه، هیچ تمرینی وجود ندارد. با این حال، اگر ورزش و کشش دردناک نیست، می‌تواند در حفظ انعطاف پذیری و قدرت مفاصلی با ‌پارگی غضروف یا رباط استفاده شود. در بیشتر موارد، این تمرین‌‌ها می‌توانند در خانه بیمار با حداقل تجهیزات انجام شوند. تمرین‌‌های شانه‌ای بهتر است چندین بار در روز به طور مداوم با افزایش تدریجی مقاومت انجام شوند. باید از هر گونه تمرینی که دردناک است، اجتناب شود، زیرا شعار “نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود” در محیط توانبخشی اِعمال نمی‌شود. در اغلب موارد، تمرینات در فازهای اولیه این بیماری به کاهش درد کمک می‌کنند، تا این حد که گاهی درمان بیشتری نیاز نیست. روش‌های درمان دیگر ممکن است توسط پزشکان هموپاتیک و کایروپراکتیک توصیه شوند. بیماران باید اثربخشی پیش بینی شده این روش‌‌ها، و نیز هزینه‌‌ها و خطرات احتمالی آنها را بدانند.

جراحی

اگر شانه یا رباط ضعیف دارید و علیرغم تقویت و توانبخشی مناسب، شانه شما به طور مکرر دچار دررفتگی می‌شود، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. در موارد نادر، اگر اعصاب و یا عروق خونی شما آسیب دیده باشد، ممکن است نیاز جراحی داشته باشید.

چطور از دررفتگی مفصل شانه پیشگیری کنید؟

---

برای کمک به جلوگیری از دررفتگی شانه، پیشنهاد می‌کنیم که:

• مراقب باشید تا نیافتید؛
• هنگام انجام ورزش‌های تماسی، پوشاک محافظ مخصوص را بپوشید؛
• برای حفظ قدرت و انعطاف پذیری در مفصل و ماهیچه‌‌هایتان، به طور منظم ورزش کنید.

هنگامی که مفصل شانه خود را جابجا می‌کنید، ممکن است بیشتر در معرض دررفتگی‌های شانه‌ در آینده باشید. برای جلوگیری از عود بیماری و برای بهبود آسیب خود، از تمرینات خاص و استحکامی که شما و دکترتان در مورد آنها بحث کرده‌اید، پیروی کنید.

 “کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است”